Halos maningkit ang mata ni Tati sa inis, nang makalabas siya mula sa banyo ay nasa higaan si Raphael. Nakahiga at hubad ang pang-itaas na damit pero nakasuot pa rin ito ng pantalon at medyas kaya napairap siya sa inis.
“Raphael!” gigil na wika niya at sinamaan ng tingin ang asawa.“What?” matabang na usal ni Raphael.Umirap siya. “‘You know that I hate it when you do that!” tukoy niya sa hindi pagtanggal ng medyas.“Whatever. And please, stop calling me Raphael.”Kunot ang noo ni Tati, “So? Anong masama do’n pangalan mo naman ‘yon. Anyway, maligo ka na nga!”Sa apat na taon na pagsasama, mabibilang lang sa daliri ni Tati kung ilang beses silang nagsama sa isang silid, kadalasan pa ay nagkapikunan silang dalawa at nilalayasan siya ng asawa.Pumasok sa banyo si Raphael, sinuot niya ang lingerie na regalo ng mother-in-law niya. Napangiwi pa siya nang makita ang sariling repleksyon, mukha siyang malandi. Naglagay siya ng kung anu-anong skin care products sa mukha at katawan. Bumukas ang pinto at napalingon siya, lumabas si Raphael sa banyo. Natatakpan ang ibabang bahagi ng katawan niya ng puting tuwalya.“What?” walang ganang wika ni Raphael.Napalunok siya, mag-asawa sila pero naiilang siya na makitang ganun lang ang saplot sa katawan. Nag-init tuloy ang buong mukha niya kaya nag-iwas siya ng tingin.“Magbihis ka muna. Mag-uusap tayo after,” nanginginig siyang umupo.Sarkastikong tumawa si Raphael, “So what kung mag-usap tayo ng ganito ang suot? Hindi nga ako nagreklamo sa suot mong mukhang basahan.”“Fuck off! Mahal ‘to no! Regalo to ni Mommy,” nakasimangot na wika niya saka inirapan ang asawa.“Cheap,” pasaring nito na mas lalong nagpainit sa ulo ni Tati.“Mas cheap ang mga babae mo!”Humalakhak si Raphael, “I don’t think so.” Tinignan ni Raphael si Tati mula ulo hanggang paa. “Mas maganda sila–”“So what! Kabit mo naman sila! Saka pwede ba mag-usap tayo ng maayos. Huwag mo akong pikunin ngayon araw Raphael. Kailangan kitang makausap ng matino.”“Alam naman natin kung ano ang gusto mo, Athalia.”“Raphael–”“Huwag mo na akong daanin sa ganyan. Alam ko kung ano ang gusto mo,” pinasadahan ulit ni Raphael ng tingin si Tati. “You want me to impregnate you right?”Hindi sumagot si Tati, iyon naman kasi talaga ang puno’t dulo ng paglapit niya ulit sa asawa. Kailangan niyang mabuntis, kailangan ay mabigyan na niya ng apo ang mga magulang ni Raphael. Sa apat na taong pagsasama ay araw-araw iyon pinapaalala sa kanya. Parang sirang plaka, paulit-ulit.“Guess what, Athalia. Hindi ako papayag sa gusto mo,” diring-diri na wika ni Raphael.Bumuntong hininga si Tati, “Then bigyan mo ako ng–” tumikhim siya. “Sperm mo, if ayaw mong gawin natin iyon ng natural. Maraming paraan. I–I just want a child who looks like you.”“No. Kailan ba tatatak sa utak mo na ayaw ko sa ‘yo,” naglakad papalapit ang asawa niya sa kanya. Bigla nitong hinawakan ang baba niya. “Kahit ikaw na lang ang natitirang babae sa mundo, Athalia. Hinding-hindi kita gagalawin. Pwede ba tantanan mo na ako? Hindi ka pa ba napapagod?!”Nanginginig niyang hinawakan ang pulso ni Raphael, “Rafa. . .”“Tigilan mo na ang pag-iilusyon,” saka marahas siyang tinulak kaya napaupo siya sa sahig.“Bakit ka ba ganyan?!” hindi mapigilang utas niya habang tinatanaw ang asawa niyang nagbibihis na. “Ang kailangan ko lang ay kooperasyon mo! Pagkatapos noon ay hindi na kita guguluhin pa. S-sana naman Raphael maintindihan mo–”“Shut the fuck up! Tantanan mo ako, Athalia! Oo, asawa kita pero sa papel lang!”Napapikit na lang siya nang marinig ang malakas na pagsara ng pinto, nanginginig ang buong katawan niya sa halo-halong emosyon na nararamdaman niya. Pero isa lang ang tumatak sa isipan niya. Hanggang kailan ba niya ibababa ang sarili niya?Kinabukasan ay maagang nagising si Tati at ang unang bumungad sa kanya ay ang text ng mother-in-law niya. Kinakamusta siya at kung maayos na ba silang dalawa ni Raphael. Nagreply naman siya at sinabi ang totoo. Nang siniguradong maayos at presentable ang sarili ay nag-drive siya papunta sa condo ng asawa. Nagtungo siya sa condo ng asawa– may bago itong condo at kanina lang niya nalaman. Well, her mother-in-law texted her the details again.Nag-park siya ng sasakyan nang makita ang pamilyar na kotse, sasakyan ni Raphael. At sa loob noon ay si Raphael at Clarise. They were kissing torridly, nakapikit pa si Clarise at ninanamnam ang mga halik ni Raphael.Likod pa lang ni Raphael ay alam na alam na ni Tati, nanginginig ang kamay niya. Gusto niyang bumaba at hilahin ang buhok ni Clarise pero nanginginig ang kalamnan niya. Kinuyom niya ang kamao niya at pilit na hinahabol ang sariling hininga.Siya ang legal na asawa, sa mata ng pamilya nito at batas. Pero pakiramdam niya ay siya ang ibang babae, dahil kailangan niya pang magmakaawa at humingi ng katiting na atensyon sa asawa niya. Ni hindi nga siya nirerespeto ni Raphael, kahit gusto niyang kausapin ito sa maayos na paraan parati lang silang nauuwi sa pagtatalo. Bastos ang pakikitungo sa kanya ni Raphael. . .Bumuntong hininga si Tati, kailangan niyang magtiis. Hindi siya papatalo.Marahas na kinatok ni Tati ang bintana ng kotse. Tumambad sa kanya si Clarise, ang babaeng mukhang tarsier. Namilog ang mata nang dalawa sa gulat, napaayos ng upo ang dalawa at binaba ni Raphael ang binata. Napailing na lang siya habang pinipigilan ang sariling sabunutan ito, sekretarya ito ng asawa niya. “What the fuck are you doing here?!” mariing usal ni Raphael, sambakol na naman ang mukha nito. “Estorbo!” Umirap siya at tinaasan ng kilay si Clarise na hanggang ngayon ay nakangiti, hindi man lang nahiya ang babaeng malandi. Gusto niyang suntukin ang makapal nitong labi. Halatang hindi lang halikan ang nagawa nung dalawa. And that damn woman is acting more like a wife than Tati. “Ano bang ginagawa mo dito?” napapikit pa si Raphael. “Kumalma ka, Raphael.” Si Clarise, hinimas pa nito ang likod ni Raphael. Napabuga ng hangin si Raphael sa inis, “Anong kailangan mo?” “Raphael, baka may kailangan si Tati sa ‘yo. Baka importante,” pag-aalo naman ni Clarise. “Isama na lang natin siya
Nanlaki ang mga mata ni Tati sa gulat, hindi siya makagalaw. Marahas ang halik ni Raphael, napapikit siya at dinama ang halik ng asawa. Pakiramdam niya ay namamaga ang labi niya dahil sa ginawa ni Raphael.Humiwalay si Raphael sa asawa, “Ito ang gusto mo ‘di ba?!” Hinila siya ni Raphael at tinulak papahiga sa hospital bed saka mariin ulit siyang hinalikan nito. Sa pagkakataong ‘to ay humalik siya pabalik sa asawa. Marahas na hinubad ni Raphael ang suot na damit ni Tati. Bigla nitong hinawakan ang kaliwang dibdib ni Athalia at pinisil iyon, napaungol si Tati. Bumaba ang halik ni Raphael sa dibdib ng asawa, nilihis nito ang bra na suot ni Tati. Inilapit ni Raphael ang labi sa dibdib ng asawa at ipinasok sa bibig niya. Habang ang isang kamay nito ay dumapo sa ibabaw ng manipis niyang cotton short.“Raphael,” ungol ni Tati habang dinidiinan ni Raphael ang kamay nito sa ibabaw ng manipis na short nito. “No…”Raphael pulled away, “Stop complaining. Ito ang gusto mo hindi ba? You want me to
Sinibukan igalaw ni Tati ang kamay niya pero napangiwi siya sa sakit. Kahit ang mga binti niya ay ‘di niya rin magalaw. Para siyang binugbog ng bente ka tao dahil sa sakit ng katawan niya. Pinakiramdaman niya muna ang paligid niya, nang mapansing tahimik ay saka niya iminulat ang nata. She swallowed hard as her throat went dry. Hindi niya maigalaw ang leeg niya, gustuhin man niyang ilibot ang tingin sa buong silid ay ‘di niya magawa. Napansin niyang maraming nakakabit na aparato sa kanya. Napakurap siya at pilit inaalala ang mga nangyari pero kahit anong pilit niya ay walang pumapasok sa isipan niya. “Athalia.” She heard a familiar voice. Malikot ang mga mata niya, hinahanap kung saan nagmula ang boses na iyon. Isang pamilyar na pigura ang nasa harapan niya. Isang mukhang hindi niya inaasahang makikita niya. Yumuko ito at marahang tinanggal ang oxygen mask na nakatakip sa bibig at ilong niya. Kunot ang noo nito, hindi mawari ni Tati kung nag-aalala ba ito sa kanya o galit. “Tub
“Darling!” bulalas ng ina ni Raphael. Agad siya nitong dinaluhan at hinalikan sa noo. Ngumiti lang siya at tumango sa ginang. Sa alaalang meron siya ngayon ay dalawang beses niya palang nakita sa Mrs. Yapchengco, mabait ito sa kanya. Pero naiilang siya sa trato nito sa kanya ngayon. “Thank God, you are okay! Sobrang nag-alala ako sa ‘yo but I had to stick with my schedule. Hindi agad kami nakauwi ng Papa mo. We had to attend some meetings and stuff,” bumaling si Mrs. Yapchengco kay Raphael. “Inalagaan mo ba si Athalia, Raphael? What did the doctors said? Will she be alright?” “Ganyan na ba kasama ang tingin mo sa ‘kin, Mom?” sarkastikong sambit ni Raphael. “Raphael,” saway naman ni Mr. Yapchengco. Sopistikada ang dating ni Mrs. Yapchengco, kahit na may edad ito ay maganda pa rin ito at ang kutis nito. Nagmumukha tuloy itong nasa 40’s lang. Kahit si Mr. Yapchengco, may puting buhok man ay di maipagkakaila ang karisma nito. Kaya hindi nakapagtataka na malakas ang dating ni Raphael a
Matapos ang makapagdamdaming tagpo ay hindi na ulit nagkausap pa si Raphael at Tati. Nasa ospital ito namamalagi pero parang hangin lang siya at dinadaan-daanan lang ng asawa niya. Wala naman reklamo roon si Athalia, dahil mismong siya ayaw niyang kausapin si Raphael. Tumatawag-tawag si Mrs. Yapchengco para kamustahin siya, hindi raw ito makadalaw dahil kailangan nitong lumipad papuntang Europe. Nag-angat ng tingin si Tati nang bumukas ang pinto. Napataas ang kilay niya nang makitang isang babae ang pumasok. Hindi niya alam kung bakit pero kumukulo agad ang dugo ni Tati sa babae. Marahan itong ngumiti sa kanya kaya inirapan niya ito. “Hi, Tati. Kumusta?” anya nito saka nagtungo agad sa kinaroroonan ni Raphael. Hindi sumagot si Tati bagkus at tinitigan niya si Raphael, wala itong reaksyon. Nanatiling walang ekspresyon ang mukha nito. “Clarise, did you bring the papers I asked you?” seryoso ang mukha ni Raphael, ni hindi man lang nito tinapunan ng tingin si Tati. Ngumiti ang babae,
Hindi umimik si Raphael. Hindi na rin nagsalita pa si Tati, wal siyang magagawa kung ayaw ng asawa niya. Siguro nga mas nangingibabaw ang pagkamuhi nito sa kanya. Siya itong may kasalanan pero humingi siya ng pabor na intindihin siya ni Raphael. Masyadong makapal ang mukha niya. The doctor arrived after almost an hour of waiting. Si Raphael ang kausap nito, ibinilin ang mga dapat hindi dapat gawin. Pinagmasdan lang ni Tati ang asawa habang kausap ang doctor. Pinakaramdaman niya ang sarili.The doctor tapped, Raphael’s shoulder, “Make sure na inumin niya ang mga gamot niya on time. And hijo no strenuous activities muna,” makahulugang wika ng Doktor.Namula ang magkabilang dulo ng tenga ni Raphael, “Will take note on that, Doc. Thank you.”Umalis agad ang doctor. Kinuha ni Raphael ang gamit nila, nanatili siyang nakaupo sa hospital bed at pinagmamasdan ang galaw ng asawa.Bumaling si Raphael sa kanya, “What are you waiting?”Kumurap siya, “Ha?”“Let’s go. Stop wasting my time!” malamig
“Anak!” anas ng isang matandang babae nang pumasok sila sa bahay.Agad siyang niyakap ng matanda, umiiyak ito at mahigpit ang yakap kay Tati. Natulos si Tati sa kinatayuan, hinayaan niya ang matanda na yakapin siya. Bumitaw ang matanda sa pagkakayakap sa kanya. Bakas sa mukha ng ginang ang pinaghalong saya at lungkot.“Salamat sa Diyos at ayos ka hija!” maluha-luha pa nitong wika.Hindi niya alam ang gagawin. Kung paano niya sasagutin ang matanda kaya sinubukan niyang ngumiti pero nauwi sa pagngiwi.Nang igala niya an tingin ay may iilang kasama pa sila. Nakatanaw rin ang mga ito kay Tati ay may malungkot na ngiti sa mukha.Nasa likod ni Tati ang asawa. Ramdam niya ang titig nito sa kanya.“W-wala bang masakit sa ‘yo anak? Gusto mo bang kumain? Ipinaghanda kita, lahat ng mga paborito mo ay niluto ko—”“Manang,” si Raphael. “Gaya nga po ng sabi ko sa inyo sa telepono. Walang naaalala si Athalia, hindi niya kayo matandaan.”Humagulgol na ang ginang nang marinig ang tinuran ni Raphael.
Kung bibigyan ng pagkakataon si Tati na humiling. Hihilingin niya na sana lamunin na lang siya ng sahig at hindi na ibalik pa sa mundong ibabaw. She is completely naked, lying on the cold marble. Nakahilata siya na parang tanga, ‘di mawari kung aaray ba siya sa dahil sa sakit o tatakpan ang katawan niya dahil nakakanganga sa kanya ang asawang si Raphael.“What the fuck,” he hissed. Lumunok si Tati sa kaba, “Pwede ba Raphael itayo mo man lang ako o kaya takpan mo ang katawan ko!”Sumisinok-sinok pang wika ni Tati, doon lang natauhan ang asawa niya. Dali-daling hinablot ni Raphael ang comforter at itinakip sa katawan ni Tati, in a just a swift inangat siya nito at marahang inilapag sa kama.Hindi mapigilang mapaungol ni Tati sa sakit. Mukhang masama ang pagkakabagsak niya. Hindi mawari ni Tati kung ano ang reaksyon ni Rafa, kung galit ba ito, naiinis, natutuwa sa katangahang ginawa niya.“God, Athalia! Why are you so damn, clumsy?! Kakauwi mo nga lang mula sa ospital at heto ka na naman