Tinimbang ni Minggay ang kuwintas na may susi na pendant sa kanyang kamay. Medyo mabigat ang pendant, siguradong yari sa purong ginto. Ang mismong kuwintas, 'di kakikitaan ng kahit anong marka ng gasgas o pagkupas. Habang tumatagal sa pagtitig si Minggay sa alahas, mas lalo rin siyang naaakit dito. May nasasagap siyang daloy ng enerhiya mula rito na parang pinararamdam sa kanya na siya ay malakas, na siya ay makapangyarihan. Pero sa kabila nu'n, parang may hindi tama. Batid ni Minggay na huwad at galing sa masama ang kapangyarihang taglay ng kuwintas. Agad niya itong hinubad."Ayoko po. Hindi ko po kayang tanggapin ang maging tagapag-bantay," kinuha ni Minggay ang palad ni Nana Conrada. Inilagay niya roon ang kuwintas at saka ito isinara. "Aanhin ko ang kuwintas kung magiging kapalit naman po ang kaluluwa ko."Tumingin si Minggay sa rebulto ni Saint Serberus. "Hindi mo 'ko mabibili."Napabuntong-hininga si Nana Conrada. "Pero ineng, hindi mo naintindihan. Wala kang pagpipilian dito. H
Nilakad-takbo ni Minggay ang daan papunta kay Tangkad. Hindi na siya nagtakip ng mukha gaya ng ginagawa niya noon sa tuwing mapapadaan sa lugar nila. Wala na siyang pakialam kung may makakilala sa kanya. Una, dahil nasa ospital na rin naman si Mama Linda. At pangalawa, wala na rin siyang pakialam sa kung ano ang kayang sabihin at gawin sa kanya ng ibang tao. Sa tindi nang pinagdaanan niya nitong mga nakalipas na araw, wala na siyang panahon para isipin pa ang mga isyu nila sa kanya. O baka kaya rin naman malakas ang loob niya ay dahil sa enerhiyang dumadaloy sa kanya na nagmumula sa suot niyang kuwintas. Hindi niya eksaktong maipaliwanag kung anong klaseng enerhiya ito, pero nararamdaman niya ito sa kanyang sistema na para bang kaya niyang lumipad, bumuhat ng gusali o gumawa ng mga ilusyon. Sa madaling salita, parang wala siyang limitasyon sa mga kaya niyang gawin. Ito yata ang ibig sabihin ng salitang "fearless" na binabanggit sa kanya ni Mr. Aragon noon sa English class nila.Pagda
Pagkaraan ng isang buwan."Sir, puwede po ba makausap kayo sandali?" Hiling ni Minggay sa guro. Sampung minuto na ang nakakalipas nang matapos ang klase nila.Hinubad ni Minggay ang kuwintas na may susi na pendant at ipinakita iyon kay Mr. Aragon. "Naaalala niyo pa ba 'to? 'Di ba po ang ganda? Nakita niyo na po 'to, 'di ba? Tingnan niyo pong maigi. Ayan po. Titigan niyo po."Marahang idinuyan-duyan niya ang kuwintas. Kaliwa. Kanan. Kaliwa. Kanan. Kaliwa. Kanan. Ang nakasabit na pendant na susi, kumikislap sa tuwing nasisinagan ng papalubog na araw mula sa bintana. "Bakit... Na... Sa'yo... 'Yan?"Nabitawan ni Mr. Aragon ang hawak na libro at unti-unting nawala ang tensyon sa kanyang mga balikat. Ang mga tupi niya sa noo ay pumatag at ang mga mata ay tumigil sa pagkurap. "Ganyan nga po, Sir. I-relax niyo lang po ang katawan niyo. Masarap pong magpahinga paminsan-minsan. Nakakapagod po ang puro trabaho," udyok ni Minggay. Hini-hypnotize niya ang teacher matapos malaman mula kay Nana Con
1998. Bayan ng Villapureza.Hawak ni Mama Linda ang notebook na naglalaman ng listahan ng mga pangalan. Katapat ng bawat pangalan ang presyong ibinayad ng mga ito para sa bawat gramo ng shabu na kanilang binili. Marami rito ang tig-isang daan, mayroon din tig-dalawang daan at pinakamataas na ang tatlong daan. Salubong ang kilay ni Mama Linda habang iniisa-isa niyang sumahin sa pamamagitan ng calculator ang kabuuhang kita nila para sa pagbebenta ng bawal na gamot. Umabot lang ito ng 1,900 pesos. Masyadong maliit kumpara sa dating arawang kita nila na umaabot ng siyete hanggang otso mil. Epekto kasi ito ng mas pinalakas na kampanya ng lokal na gobyerno kontra ilegal na droga. Ang karamihan sa regular na parokyano nila Mama Linda ay lumipat muna ng ibang bayan para magpalamig at magtago sa mga pulis."Minggay, anak, mag-iisang linggo na yatang ganito ang benta natin. Ano bang nangyayari? Si Estong ba nakatok mo na sa bahay niya? Hinahanapan ako nu'n noong isang araw pa kaso sabi ko ngayo
Maagang gumising si Minggay kinabukasan. Naghilamos muna siya at saka inangat ang panaklob na nakapatong sa ibabaw ng lamesa upang tingnan kung may pandesal ba sa ilalim nito o kahit na anong puwedeng gawing pang-almusal. Wala siyang nakita. Tulog pa ang mga kapatid niya at mukhang wala na naman silang makakain pagkagising kaya magtitiis na lang muna sila sa tig-isang takal ng kape. Kung tutuusin, bawal pa sa kanila ang ganoong inumin. Masyadong matapang ang kape para sa mga katulad nilang bubwit pa ang sikmura, pero mas maigi na raw iyon sabi ni Mama Linda. Mabuti na raw na kahit papa'no madampian man lang ng kahit kaunting init ang kanilang katawan sa umaga. Pagkalabas ng bahay, nakita niyang nakaupo ang Mama Linda niya sa pahabang bangko na nasa bakuran ng katapat na bahay. Sa tabi niya ang may-ari at nakatayo sa harap nila ang tatlo pang mga babae. Libangan na ng Mama Linda niya ang makipag-tsismisan tuwing umaga at hindi buo ang araw nito kapag hindi nakakasagap ng sariwang ba
Hindi halos nakatulog si Minggay buong magdamag. Panay ang baling niya sa higaan. Natatakot ang puso niya pero sa isip niya, pagkakataon na ito para guminhawa ang buhay nilang lahat. Pagsapit ng alas-kuwatro ng madaling araw bumangon na rin siya at inihanda ang backpack na pagsisidlan niya ng korona ng Mahal Na Birhen. Pagkatapos, kumain na siya ng ininit na sopas na binili niya sa karinderya noong nagdaang gabi. Labis-labis ang kabog ng dibdib niya kahit walang iniinom na kape. Hindi lang kasi simpleng pagnanakaw ang gagawin niya. Hindi na rin siya nagpaalam sa mga kapatid at Mama Linda niya. Baka kasi mahirapan lang siyang umalis. Dumaan muna siya nang mabilisan kay Tangkad, ang kaibigan niyang puno para humingi ng proteksyon at gabay. Hindi niya alam kung bakit dito siya nanghihingi ng patnubay kaysa sa Diyos. Marahil ay mas dama niya kasi ang presensya at malasakit ng halaman. Ang punong iyon kasi ang natatangi niyang naging kanlungan."Tangkad, gabayan mo naman ako. Medyo delik
Hindi makakain nang maayos si Minggay. Bukod kasi sa nakatitig sa kanya si Father na para siyang organismong ino-obserbahan sa ilalim ng microscope, nasisilaw din siya sa kuwintas nito na may hugis susi na pendant. Bumabanda kasi ang liwanag ng araw dito papunta sa kanyang mata."Ay, sorry," nahihiyang sabi ng pari nang mapansin niyang panay ang kurap ni Minggay at saka niya ipinasok ang kuwintas sa loob ng kuwelyo.Father Antonio Komendador ang pakilala ng pari kay Minggay, pero Father Tonyo na lang daw ang itawag sa kanya. Siya ay isang 30 year old chinito na apat na taon ng naninilbihan sa simbahan at mahilig mag-jogging tuwing umaga o hapon. Maayos at pantay ang pagkaka-gel ng buhok ni Father Tonyo at ang mga ngipin nito, mukhang ikinula sa sobrang puti. Maraming babae ang nagkakagusto rito, pero nasa paglilingkod daw kay Hesus ang totoong misyon niya sa buhay."Ikaw, may pamilya ka pa ba? Saan ka nakatira? Teka, ilang taon ka na nga ulit?" Sunod-sunod ang tanong ni Father Tonyo h
Amoy baul ang mga damit na ibinigay kay Minggay. Hindi rin maiwasan dahil matagal nang nakatambak ang mga iyon sa bodega. Mga donasyon ng kung sino-sino para sa mga nasalanta ng bagyo at nasunugan na hindi na naipamahagi ng simbahan dahil kulang sila sa tao. Pero ayos pa rin ito sa kanya dahil siguradong mawawala din ang amoy ng mga ito kapag nalabhan na.Hanggang ngayon hindi pa rin makapagdesisyon si Minggay kung tama ba na manatili pa siya sa simbahan. May pamilya siya sa labas na malamang hinahanap na siya. Ang usapan nila ni Mama Linda, kukunin lang niya ang korona at pagkatapos sisibat na siya. Pero halos makalimutan niya ang buhay niya sa labas ng simbahan nang mabusog siya sa sobrang sarap ng tanghalian nila kanina. Lechong kawali na may dalawang sawsawan: gravy at toyomansi. Tapos sinigang na baboy ang sabaw niya na may panghimagas pang leche flan at puto. Siguro iyon ang unang beses na nabusog nang ganoon si Minggay sa tanang buhay niya.Ang higaan niya ngayon ay isang malam