"Corazon,"
Lumaki ang mga mata ko at bumilis lalo ang pintig ng puso ko. Parang nanginginig na ang buong katawan ko ngunit nakayanan ko pa rin siyang itulak para lumayo siya.
"A-anong sabi mo?" natataranta kong tanong.
Sinuklay niya ang kaniyang buhok gamit ang kaniyang mga daliri. At napahinga ng malalim.
"Corazon, ang pangalan ng iyong kapatid na babae hindi ba?" seryoso niyang tanong.
Tumigil sandali ang hininga ko nang marinig iyon sa kaniya. Hindi ko alam kung anong gagawin, iiyak o tatawa. Pero mas nanaig ang nararamdaman kong pagkatuwa.
"Anong tinatawa tawa mo? Seryoso akong nagtat
Mahigit kumulang limang oras ang byahe papuntang San Luis sa Batanggas kung saan nakatira ang aking mga abuelos.Kung kaya't madaling araw pa ay tumulak na kami paparoon.Isang napakagandang kalesa ang aming sinakyan. May mga nakaukit na bulaklak sa labas nito. At sa loob naman ay kulay lila na seda ang nakabalot.Malaku at nakasarado ang kalesang ito, kung kaya't maaaring apat ang makasakay nito. Ngunit dahil kaming dalawa lamang ng heneral ang narito ay nasa harapan ko siya nakaupo.Nakapikit siya ngayon at nakahalukipkip ang mga braso. Kuno't ang noo at manipis na nakatikom ang mga labi.Bakithanggangsapagtulogniya ay paranggalitna naman s
Mayyumuyugyogsa akin kungkaya'tnapabangonako. Siinay."Corazon,bumangonka dali,"pawisansiya atnanginginigangkaniyangbuongkatawan.Hindi komaintindihanangtakotnakaniyangnadaramahanggangsa maynarinigakongputukansalabas."Salganustredesrebeldes!" (Lumabaskayo mgarebelde!)sigawngnapakapamilyarnatinignglalaki.Nagmamadaliakongbumangonat hinay hinay nagumapangkasamaanginaypapuntasalikuranngbahay.Ngunitnasaanangitay?&
Mga magulang.Sila ang unang nagturo sa atin sa mga bagay bagay, katulad ng magandang asal, respeto, pagpapatawad, paghingi Ng tawad at lalong lalo na ang pagmamahal.Kahit makailan man tayong nagkasala sa kanila, hindi pa rin magbabago ang kanilang pag-ibig sa atin.Ikwenento ng aking abuela ang mga kapilyohan ng aking inay noong bata pa lamang siya.Kung paano siya binigyan ng kung ano ng kaniyang mga magulang kahit gaano kahirap kunin ay kinakaya para sa kaniya.Ibang iba pala ang inay noong bata pa siya, ngayon kasi hindi siya gaanong nanghihingi ng kung ano kay itay.Ipinakita rin niya sa akin ang mga laruan na galing sa
Maaga akong bumangon para magsanay. Kahapon pa nagpabalik balik sa aking isipin ang sinabi ng aking abuela."Apo, mag-ingatka sa heneral.Huwagkang lumapitlapitsa kaniya.Pakiramdamko ay may sama ngloobiyansa iyong ina,"Bakit naman kaya siya magagalit kay ina? Wala talaga akong maisip na dahilan kung bakit may galit ang heneral sa aking ina.Narinig pa ang ingay ng mga kuliglig at ramdam na ramdam ko ang maginaw na ihip ng hangin. Kumikinang pa rin ang mga bituin sa kalangitan at nagdagdag ilaw ang buwan para makakita ako ng maayos sa dilim. Malapit nang sumikat ang araw kung kaya't naririnig ko na ang pagbangon ng mga isasanay ngayong araw.Hindi ako nagpatinag sa mga ingay N
"Quiénerestú?" (Sino ka?) ang syang unang narinig namin mula nang magkayapan kami ni Manuelo. Agad naman kaming naghiwalay nang namataan namin ang heneral sa aming likod.Lumapit sa amin ang heneral at nagpapagpag naman so Manuelo sa kaniyang kasuotan. Lumaki ang kaniyang ngiti at parang batang nasasabik makilala ang isang bagong kaibigan."Ah! Heneral, si Manuelo po ang aking kaibigan. Taga amin rin siya," tinitigan niya muna simula sa mukha hanggang paa at pabalik sa mukha ang kaharap."Manuelo, ang heneral, si HeneralEustaquio....EustaquioMarino Miguel Ponce dela Pena," pagpapakilala ko sa dalawa. At napansin ko ang kaniyang parang nangliliit na ekspresiyon. Ngumisi siya ng bahagya bago bumalik sa seryoso ang mukha.
Bukas na ang ikasampung araw ng aking pagsasanay, ang sabi nila'y magkakaroon daw kami ng pagsusulit kinabukasan kung kaya't dapat kami maghanda.Maaga kaming bumangon ngayon kagaya ng sa mga nakaraang araw. Dapat raw muna namin gawin ang pangaraw-araw na ensayo bago kami sumabak sa pagsusulit na mangyayari mamayang hapon.Mag-aala una na nang matapos kaming magtanghalian, at sa ala una y media ay nagbigay pugay kami sa bandila ng Espanya. Tahimik at seryosong seryoso ang lahat dahil magsisimula na ang aming pagsusulit.Maraming mga opisyales ang dumayo. Nagsimula na kaming magmartsa patungo sa aming mga pwesto. At nang biglang putok ng mga baril, walang sinuman ang yumuko o nagtakip ng tenga, dahil ito na ang hudyat ng pagsisimula ng pasulit.
Unti-unti akong napadilat at napagtanto kong nasa loob na ako ng pagamutan.Pilit kong inaalala ang nangyari kagabi, ngunit ang natatandaan ko lamang ay ang aking pagkawalan ng malay at ang kamay na humila sa akin.Mahina akong bumangon at nang maalala ko ang asking suot kagabi, minadali kong sinuri ang asking sarili.Suot ko pa naman ang aking panloob ngunit hindi ko damit ang suot ko ngayon.May biglang pumasok na babaeng doktor."Estas despierta," (Gising ka na pala) sabi niya.Alam kong nasa loob pa rin ako ng kampo, ngunit alam ko ring hindi siya ang doktor dito."Nasaan po si
Nagsimula na akong nagayos sa mga libro na nasa salansanan. Malapit na akong matapos nang marinig kong humagok ang heneral sa loob ng kanyang kuwarto.Hindi pa rin ako makapaniwala sa kaniyang sinabi noong nakaraang araw na dito niya ako patutulugin at sa mismong kuwarto niya pa.Nahihibang ba siya, bakit ako matutulog sa kuwarto niya meron naman akong mapapahingahan.Pumasok sa isipan ko ang aming pag-uusap noon."Sa akingkuwarto," seryosoniyangsabi."P-po? Anong ibig niyo pong sabihin?" Sa k-kuwartoniyo pomismo?!"Natatarantakongtugonsakanya.Walasiyangimik&nbs