KINUKUTKOT ni Jacob ang gilid ng kaniyang hinlalaki, habang matiyagang naghihintay na umusad ang pila papunta sa mahabang mesa na limang-katao ang layo sa kaniya. Napakamot sa ulo ang kasamahan niya na kaniyang sinusundan at bumaling sa kaniya nang nakangiwi.
“Mababa na naman ang pa-sweldo ni Manoy. Mukhang kinatsong na naman ang kalahati,” sabi nito na animo’y pinagbagsakan ng langit at lupa ang mukha, habang pinupunasan ang pawis sa kaniyang noo.
Napabuntong hininga na lamang sila nang sabay. Sa tuwing sasapit ang kanilang sweldo, imbis na mapawi ang maghapong pagod na katawan ng tuwa ay parang mas lalo pa nitong dinagdagan ang bigat sa kanilang dibdib.
“Next! Dalian ninyo at gabi na!” sigaw ng matabang matanda sa harap, galit nitong tiningnan ang mga kukupad-kupad nilang mga kasamahan. Ngunit sino ba'ng hindi kukupad sa pagtanggap ng sweldong hindi mabigyang katarungan ang kanilang trabaho? Hindi sila masisi ng iba sapagkat pare-parehas silang hirap sa tagal ng pagco-construction ng bagong city hall ng kanilang syudad. Sa ilalim ng matinding sikat ng araw, o kung minsan pa ay umaabot sa lamig ng gabi.
Kita sa mga mukha ng karamihan ang dismaya nang mai-abot sa kanila ang lukot at manipis na sobre na naglalaman ng isang linggo nilang sweldo.
Nang makarating na si Jacob sa harap ay walang habas na inihagis sa kaniyang dibdib ang sobre niya, mabuti na lamang ay nasalo niya ito. Tiningnan niya ng masama ang kanilang amo na patuloy lamang sa paghithit ng kaniyang sigarilyo habang inaayos ang mga sobre.
“Pambihira!” Itinaas ni Freddie ang perang laman ng kaniyang sobre. “Tatlong daan? Para sa anim na araw mula umaga hanggang gabi?! Eh mas malaki pa nalilimos ng tao sa daan kaysa rito ah!”
Iniabot ni Jacob ang bayad niya para sa one-fourth na bigas at de latang ulam na binili. Marahang nagpakawala ng ngiti ang dalagang tindera na hindi lingid sa kaniyang kaalaman na may gusto sa kaniya. Tipid niya itong binalikan ng ngiti kahit na kadalasan ay pilit para lamang masiguro na pauutangin siya nito sa susunod.
Bumaling siya sa kaniyang nag-aalburotong kaibigan. “Hindi na ako papasok diyan,” sabi niya at naglakad palayo. Mabilis na humabol sa kaniya si Freddie.
“Tol, bakit? May nahanap ka nang ibang trabaho?”
Natawa ng bahagya si Jacob. “Maghahanap, ginagago na lang tayo ng matandang hukluban na ‘yon eh. Mas marami kang makikitang trabaho online, sama ka?”
Ngumiwi si Freddie sa kaniya. “Para sa mga katulad nating high school lang ang natapos? Construction lang ulit ang bagsak mo, pustahan pa. Kung ako sa’yo, tanggapin mo na kasi ‘yung alok ng tito mo. Mas maganda roon sa bar niya, gigiling ka lang, limpak na!”
Isang malakas na batok ang sumapul sa ulo ni Freddie, akmang magpo-protesta sana siya nang makasalubong niya ang nanlilisik na mata ni Jacob. “Patayin mo na lang ako,” sabi nito at dere-deretsong pumasok sa tinutuluyang apartment.
“Sama mo ako bukas! Hindi na rin ako papasok ah!” sigaw ni Freddie ngunit ang malakas na kalabog ng isinarang pinto ang sumagot sa kaniya.
Ipinatong ni Jacob ang kaniyang pinamiling pang-hapunan at pang-umagahan bukas sa kaniyang maliit na mesa. Nanlalatang itinapon niya sa isang basket ang marumi at butas butas na damit at saka pumasok sa C.R. upang maligo. Sa takot na lumaki ang bayarin niya sa tubig, saktong isang timbang tubig ang kaniyang pinagkakasya para linisin ang lupaypay at madungis niyang katawan. Hindi na rin siya gumagamit pa ng ilaw, at ang tanging bukas lamang ay ang nasa tapat ng kaniyang kama. Sapat na ito para bigyan ng liwanag ang maliit niyang kwarto, at tanglawan ang kakarampot niyang mga gamit.
Pagkalabas na pagkalabas pa lamang niya ng banyo ay may kumatok sa kaniyang pinto. Ang mabilis, at tila galit na tunog ng mga katok na dumarating tuwing sasapit ang araw ng kaniyang sweldo. Ikinubli lamang ni Jacob ang pang-ibabang katawan niya ng tuwalya at dali-daling sinagot ang pinto.
Tumambad sa kaniya ang masungit na mukha ni Mrs. Dela Vega, ang may-ari ng apartment na kaniyang tinutuluyan. Suot ang kaniyang kupas na duster at mga pekeng alahas, walang sabi nitong inilahad ang kaniyang palad. Ngumiti ng matamis si Jacob sa kaniya.
“H’wag mo ‘kong ngiti-ngitian, wala akong mapapala diyan. At pwede ba? Kahit maghubo’t hubad ka pa sa harap ko, hindi ko pagbibigyan na lumampas ka sa renta. Feyd me down the money!” sabi nito na habang tinitingnan ang kabuuan ng katawan ni Jacob.
Napakagat siya ng labi upang pigilan ang tawang gustong umalpas sa kaniyang bibig. Mas mataas ang pagka-intelektwal ni Mrs. Dela Vega ngunit kapag ito ay nagi-ingles ay tila ibang lenggwahe ang kaniyang sinasabi. Huminga siya nang malalim at pumasok sa loob upang kunin ang perang pambayad. Binalikan niya ang naghihintay na babae at iniabot ang limang daang lukot na agad namang hinablot ni Mrs. Dela Vega mula sa kaniya.
“Pasensya na, Tita. Bubunuin ko pa ‘yung utang ko hanggang matapos ang taon,” aniya habang kumakamot sa batok.
Inirapan lamang siya ni Mrs. Dela Vega. “May five thousand pang natitira sa utang mo rito, okay? Fast and feyd me down, okay?” sabi nito at at umismid pa sa kaniya bago tumalikod. Marahang isinara ni Jacob ang pinto nang maihatid niya ng ngiti si Mrs. Dela Vega hanggang makabalik siya sa kaniyang bahay.
Lintik na buhay. Magnakaw na lang kaya ako?
Natawa si Jacob sa sarili niyang pag-iisip. Sa totoo niyan ay maraming beses na siyang natukso, ngunit tila hinihila siya ng kaniyang mga magulang mula sa hukay at sumisigaw ng ‘Huwag!!’ Kung hindi lang sana sumunod ang tatay niya nang mamatay ang kaniyang ina, o kaya’y may isang matinong kamag-anak silang umampon sa kaniya, iniisip niya na siguro ay hindi siya ganitong nahihirapan.
Naupo si Jacob sa harap ng mesa upang kumain nang tumunog ang kaniyang de-keypad na cellphone.
‘Saan ka, Babe?’
Napangiti si Jacob sa natanggap na text, agad niya itong nireplyan.
‘Bahay na. Tawag ako?’
Makaraan ang ilang segundo ay biglang nag-vibrate ng sunud sunod ang kaniyang cellphone, nang tingnan niya ito ay ang pangalan ng kaniyang girlfriend ang nakarehistro sa screen.
“Baby!” Magiliw na sigaw ng maamong boses sa kabilang linya.
“Kyla, kumusta? Natanggap ka ba?” hindi makapaghintay na tanong ni Jacob.
“Guess what?! Next week na ang alis ko!” sagot nito at saka tumili, agad na inilayo ni Jacob sa kaniyang tenga ang speaker at napangiwi. Hindi siya nakasagot agad, tila binuhusan siya ng malamig na tubig sa balita ng dalaga. “Ni hindi na nila ako pinababalik pa tulad nu’ng mga nauna sa’kin. Agad agad, sabi nila ay magta-training na kami sa Singapore. Grabe! Hindi ako mapaniwala!”
Kung ang pangarap ni Jacob ay ang magkaroon ng disente at maginhawang buhay, ang girlfriend niyang si Kyla ay nangangarap na maging matagumpay. Sa larangan ng pagkanta, lagi siyang pambato ng kanilang siyudad. Maraming lalaki ang nagtangkang manligaw sa kaniya ngunit sa hindi maipaliwanag na dahilan ay mas ginusto nitong lumapit kay Jacob. Si Kyla ang unang babaeng hindi tumingin sa kaniyang estado sa buhay, kuntento siya sa kung ano lang ang kaya niyang ibigay at suportado sa lahat ng gusto niyang gawin.
Kaya nang marinig ni Jacob na aalis na ang dalaga, tila parang may dumagan sa puso niya na napakabigat, at ang mabigat na pakiramdam na iyon ay itinutulak ang mga luha niya para umapaw sa kaniyang mga mata.
Ang relasyon nila ni Kyla ang tanging bagay na nagsasabing hindi pa gano'ng patapon ang kaniyang buhay. Siya ang nag-iisang swerte sa libu-libo niyang kamalasan.
At ngayon ay kukuhain na rin ito mula sa kaniya.
“Jacob…” mahinang tawag ni Kyla. Ramdam nito ang lungkot ng kasintahan. “I’m so sorry. Alam ko, pinangako natin sa isa’t isa na sabay tayong aangat, but I didn’t know na mauuna ako sa daan…” paliwanag nito.
Napangiti si Jacob kasabay ang pagpapakawala niya ng malalim na hininga. “Ano ka ba, kung may taong masaya dahil maaabot mo na ang pangarap mo, ako ‘yon Kyla. Pangako ko sa’yo, susunod ako roon. Susundan kita kaya ‘wag kang magkakamali na humanap ng iba, ah?” Pilit na ikinubli ni Jacob ang lungkot sa kaniyang boses.
“Talaga?! Promise ha! Aantayin kita roon!”
“Promise,” sambit niya.
Natapos ang kanilang pag-uusap na nakangiti ng mapait si Jacob.
Ako? Susunod? Sa Singapore? Napatawa siya. Ni hindi ko nga mabayad-bayaran utang ko sa pesteng bahay na ‘to, pambayad pa kaya sa eroplano?
Nawalan siya ng gana na kumain dala ng lungkot at pagod, dumerecho siya sa kaniyang higaan na tanging manipis na kutson ang namamagitan sa sahig at sa kaniyang likuran. Ni hindi na nag-isip pa ang kaniyang utak kung paano siya maghahanap ng trabaho bukas, nang ipikit niya ang kaniyang mga mata ay tuluyan na siyang hinatak sa mahimbing na pagtulog.
MARAHANG bumukas ang pinto ng office, kasabay ng pagsara nito ay dumoble ang kalabog sa dibdib ni Jacob. “Jacob Ignacio?” banggit ng lalaking nakatayo sa kaniyang harapan na nakatingin sa papel. Agad na tumayo si Jacob ng tuwid. Sumilip mula sa kaniyang makapal na salamin ang lalaki at tiningnan siya mula ulo hanggang paa. “Pasok,” maikli niyang sabi at saka tumalikod. Inayos ni Jacob ang nag-iisang polo shirt niya na si Kyla pa ang bumili noong first anniversary nila. Ipinahid naman niya ang namamawis niyang mga palad sa likod ng pantalong nahiram niya sa binatang anak ni Mrs. Dela Vega. May kalakihan ito sa bandang baywang ngunit buti na lamang ay naremedyohan niya ito ng safety pin. Huminga siya nang malalim at saka pumasok sa office ng manager. Bahagyang nabigla si Jacob sa lamig ng nakatodong aircon pagpasok. Nakita niya ang manager sa kaniyang mesa na hindi manlang siya binigyan
HUMINGA nang malalim si Jacob bago damputin ang kaniyang cellphone na halos limang minuto niya nang tinititigan sa ibabaw ng mesa. Pinindot niya ang isang button para mabuhay ang screen, at sa pag-ilaw ay dali dali niya ring ibinagsak ito pabalik sa mesa. Ano pa nga ba ang hinihintay niya? Simple lang, ang pagdating ni Freddie para subaybayan siya sa pakikipagusap. Saka niya lamang napagtanto na ni hindi manlang sinabi ni Freddie sa kaniya ang pangalan ng kumpanyang pinakilala sa kaniya. Tinext niya ang kaibigan ngunit hindi ito nag-reply, sinubukan niya itong tawagan ngunit ang paulit ulit na boses lamang ng operator ang sumagot sa kaniya. Bahala na! Baka mawalan pa ako ng chance dito. Freddie, lagot ka sa’kin kapag ito scam! Muli niyang dinampot ang cellphone at isa isang itinipa ang numerong nakaukit sa itim na card. Nagpakawala ng isang malalim na hininga si Jaocb
WALANG PAGAALINLANGANG itinulak ni Jacob ang lalaki paalis sa kaniyang harapan, bagamat halos isang hakbang lamang ang nagawa nito dahil sa tigas ng katawan ng lalaki ay umubra na ito para makaraan siya papunta sa pinto. “Kyla Buenaventura,” usal ng isang tinig. Napatigil si Jacob sa kaniyang paglakad nang magsalitang muli ang lalaki sa kaniyang likuran, mabilis niyang muling hinarap ang lalaki at sinalubong ang nakangisi nitong labi habang ang mga mata ay nasa isang papel. “Current girlfriend. A singer, going abroad this month for a training. Lost his father when she was a child and now she needs to support her ill mother.” Tila ba napako ang mga paa ni Jacob sa sahig, unti unting kumuyom ang kaninag mga palad sa galit. “Sino ba kayo? Paano mo nalaman ang mga ‘yan?!” Bumaling ang mga tingin nito kay Jacob. “We know everything about her as much as we know you. In short, lahat ng kailangan naming impo
INIABOT NI GARETT ang isang kopya ng kontrata kay Jacob. “First and foremost, you’ll need to change your identity, we’ll provide everything with the process. So of course, walang ibang makakaalam nito kundi ako, ikaw, at ang gagawa ng bagong pangalan mo. We’ll erase every record you own, and after you successfully changed all of your information, Jacob Ignacio is no longer a part of this world.” Kahibangan. ‘Yan lamang ang pumasok sa isip ni Jacob pagkatapos marinig ang unang kondisyon ng kaniyang trabaho. “Para saan ito?” tanong niya. “Para sa proteksyon mo,” sagot ni Garett. “H’wag kang mag-alala, ibabalik namin ang lahat pagkatapos ng kontrata, malaya kang muling makakagalaw gamit ang pangalan mo. Magtiwala ka lang sa’min.” Napatawa ng bahagya si Jacob. “Tiwala?” usal nito. “Sa tingin ko ay hindi tayo dapat na mag-usap tungkol sa pagtitiwala.” Ngumiti si Garett. “Tingin ko r
Pinayagan ni Garrett na bumalik si Jacob sa apartment niya upang kumuha ng ilan sa kaniyang mga gamit, sinabihan siya nito na ‘wag nang magdala ng damit o anumang lumang kagamitan sapagkat ang lahat ay ibibigay sa kaniya kapag siya ay bumalik.Madilim at tahimik ang kaniyang kwarto nang buksan niya ang pinto. Nang buksan niya ang ilaw ay ni hindi ito kumurap ng liwanag. Saka lamang niya napansin ang nakapaskil na papel sa kaniyang pinto na may nakasulat gamit ang pentel pen. Ang sulat kamay nito ay halatang nagmamadali at halos sumigaw ang bawat letra sa kaniya.Huli ka nanaman ng bayad! Wala na akong magagawa pa sa kuryente mo!Napabuntong hininga na lamang si Jacob at hinimas ang sumasakit niyang ulo. Dumeretso siya sa banyo upang maligo, basang basa ng pawis ang kaniyang damit sapagkat dalawang kanto ang layo ng kaniyang pinagbabaan dahil ayaw niyang sa tapat mismo siya ng kaniyan
Bumukas ang pinto ng silid ni Jacob. Napangiwi siya sa liwanag na tumama sa kaniyang mga mata pagkatapos nitong mababad sa magdamag na kadiliman. Hinang hina siyang umayos ng kaniyang pagkakaupo, halos hindi niya maramdaman ang kaniyang katawan dahil sa sakit at lamig na naghalo sa kaniyang katawan.Isang pigura ng lalaki ang tumayo sa kaniyang harapan, hinarangan nito ang liwanag na nagmumula sa labas at isang malalim na buntong hininga ang nagmula sa kaniyang bibig. “Inaasahan kong hindi niyo dinungisan ang mukha niya. The Guavez won’t accept is he’s not presentable.”“Wala kaming ginalaw sa ulo niya ni hibla ng buhok,” sagot ng isa sa mga bumugbog kay Jacob. Narinig niya ang pagsindi ng lighter, at maya maya pa ay pumasok na sa ilong niya ang amoy ng mamahaling sigarilyo.“Dalhin niyo na siya sa rest house, papunta na si Mr. Allen,” utos muli ng kararating
Kumalabog ang pinto ng kotse nang isara ito nang malakas ni Jacob. Hindi siya mapakali sa kaniyang kasuotan dahil bukod sa hindi sanay ang kaniyang katawan na balot ng mga mamahaling tela, hindi niya rin alam kung paano niya dadalhin ang kaniyang sarili. Pakiramdam niya ay hindi bagay sa kaniya ang mamahalin at itim na itim na suit at ang necktie na kinailangan pa niyang ipaayos sa matandang lalaki para ito ay makabit sa kaniyang leeg.Nang makasakay sina Garrett sa unahan at ang isang driver, agad silang umalis mula sa hotel. Tinanaw pa sila ng mga staff nito at hindi umalis sa harap ng kanilang building hanggat hindi nawawala sa kanilang paningin ang kotse nila.Iniabot ni Garrett mula sa harapan ang envelope na naglalaman ng kaniyang mga papeles. Nang abutin ito ni Jacob ay saka nagsalita si Garrett. “Nandiyan ang mga tanong na itatanong mamaya, at kailangan mo lang na kabisaduhin ang mga sagot na inilagay rin namin dy
Sa loob ng silid na pinasukan nila, ay katulad din ng ganda ng living room ang buong paligid. Walang mapaglagyan ni alikabok o kahit isang hibla ng buhok ang napakaputing paligid. Sa gitna ng kwarto ay may isang puting table, doon naupo si Mrs. Guavez, sa harap noon ay nakahelera ang mga upuan na may mga numerong nakadikit sa kanilang sandalan. Napagtanto nilang lahat na ang mga numerong iyon ay ang numerong nakalagay sa kanilang application form. Samantala, silang mga aplikante ay naupo sa nakadesigna na upuan base sa kanilang numero.Naupo si Jacob sa pang-limang upuan sapagkat iyon ang nakalagay sa kaniyang applicationg form. Inayos niya ang kaniyang suit at tuwid na umupo upang magmukhang propesyunal. Gayon din ang ginawa ng iba, at ang kaibahan nila kay Jacob, ay kahit hindi nila subukan ay mukha na silang propesyunal samantalang siya ay halatang nagpupumilit lamang dahil sa mali niyang postura sa pag-upo, at sa paraan kung paano niya iposisyo