Chapter 72

Andrea

Nagmaneho ako papunta sa ospital kung nasaan sila mama. Gusto kong makita si lola.

Wala akong pakielam sa mga sasakyan sa paligid ko. Nung may traffic akong nakita ay sumisingit ako kahit na may magasgasan akong sasakyan ng iba.

Sinisigawan na ako ng iba pero wala akong pakielam sa kanila. Dinig ko ang inis na sigaw nila dahil nagagasgasan ko ang sasakyan nila pero hindi ko pinapansin.

~ Hospital ~

Agad akong pumunta sa room ni lola sa ospital pagkadating na pagkadating ko dito.

Tinakbo ko 'yon mula entrance. May nababangga nga ako na mga tao na naglalakad mapa-pasyente, mapa-doktor o mapa-guardian ay nababangga ko.

Wala naman akong pake dahil nagmamadali ako papunta sa kwarto ni lola.

Pagdating ko naman do'n ay isang nurse nalang ang naabutan ko na inaayus ang kama na hinihigaan ni lola kanina.

"Excuse me." Pagtawag pansin ko sa nurse. Nilingon naman niya ako.

"Yes, ma'am?" Tanong niya na lumapit sa akin.

"Nasa'n 'yung pasyente d'yan?" Tanong ko.

"Ahh, wala na po. Nasa morgue na po." Sagot niya.

Agad na nanlambot ang mga tuhod ko sa sinabi niya. Nagsimula na namang pumatak ang mga luha ko kasabay nun ay ang pag-upo ko dahil hindi na kinaya ng mga tuhod ko.

Totoo nga. Wala na si lola.

"Ma'am." Tawag sa akin ng nurse na kausap ko. Lumapit siya sa akin at hinawakan ang likod ko.

Bakit naman pati si lola?

Bakit hindi man lang pinatapos ang bagong taon? Bakit hindi man lang muna ako pinagraduate? Bakit?

Tumayo ako at iniwan ang nurse na kaninang umaalo sa akin. Tumakbo ako papunta sa morgue at sa labas nun, do'n ko nakita sila kuya na luhaan din.

Lumapit ako sa kanila at doon ko lang nakita si Ulan na humihikbi din.

"Nasa'n si lola?" Tanong ko sa kanila.

Tinignan nila akong lahat pero hindi nila ako sinagot.

"Nasa'n si lola?!" Malakas na tanong ko kaya niyakap na ako ni kuya.

"A-andrea." Si kuya Andrew habang nakayakap sa akin.

"Nasa'n si lola?" Umiiyak na tanong ko.

"Shhh." Bulong niya na pilit akong pinatatahan.

Umalis ako sa yakap sa kaniya at saka hinawakan siya sa mga balikat niya.

"Nasa'n si lola?" Nagmamakaawang tanong ko. Hindi niya ako sinagot ng salita pero ang mga mata niya ang nagsasabi na wala na nga ito. "Nasa'n si lola?! Sabihin mo, kuya. Nasa'n siya?! NASA'N SI LOLA?!" Tanong ko pa pero hindi niya pa rin ako sinagot at niyakap lang.

Lola...

Naghintay kaming lahat sa waiting area sa labas ng morgue dahil hindi pa nila kami pinapapasok.

Lahat kami ay tahimik na humihikbi lang at walang kumikibo sa amin maski isa.

Lahat kami ay nagluluksa sa pagkawala ni lola. Hindi ko inaasahan na ganitong kaaga niya kami iiwan.

Kung alam ko lang na mangyayari 'to, hindi ko na sana siya hinayaan na umalis. Kung alam ko lang na mangyayari 'to, pinag-stay ko nalang sana sila sa bahay.

Alistair

"Crimson, focus!" Sigaw ni coach sa akin.

Nagpa-practice kami ng basketball at hindi ako makapag-focus dahil iniisip ko si Andrea.

I call her so many times last night but she's not answering. Halos hindi ako nakatulog kaiisip sa kung ano ang nangyayari sa kaniya.

Iniisip ko rin kung ano ang pinagsasasabi niya sa akin kahapon. Hindi ko siya maintindihan. Halos hindi ko rin maintindihan ang sinasabi niya kahapon dahil iyak siya ng iyak.

I'm so damn worried.

"Al!" Dinig kong sigaw ni Tristan.

"Oh?"

"Kanina ka pa namin tinatawag."

Naglakad sila isa-isa palapit sa akin at kinapa pa ang noo ko kung may sakit daw ba ako.

Tinabig ko naman ang kamay ni Tristan saka ako nagpunta sa bench at kumuha ng tubig.

"Ayus ka lang ba, bro?"

"Yeah."

"Mamaya nalang ulit tayo mag-practice. Sana naman ay nasa huwisyo ka na mamaya, Crimson." Sabi ni coach saka tumalikod at naglakad paalis.

Pagkasabi ni coach nun ay isa isa na ding umalis ang mga teammates ko na tinapik pa ako sa balikat isa-isa.

Nagpunta naman kami nila Tristan sa C.R para maligo at magpalit ng damit.

"Ano, bro? Ayus ka kang ba?" Tanong ni Blake habang naglalakad kami sa hallway papunta ng room namin.

"Mmm." Sagot ko.

"Bakit ba kasi parang wala ka sa sarili mo?" Tristan asked.

"Iniisip ko si Andrea at ang mga sinabi niya sa 'kin kahapon."

"What did she say?"

"Sinisisi niya ako sa nangyari sa lola at pinsan niya. Hindi ko alam kung bakit dahil hindi ko naman gaanong naintindihan ang mga sinabi niya dahil umiiyak siya."

"Tsk, tsk. Ikaw naman kasi bro umarte ka pa, eh." Pailing iling na sabi ni Tristan.

Napabuntong hininga naman ako. If I didn't ignore her, mangyayari pa rin kaya 'to?

Hindi na ulit kami nagkibuan at naglakad nalang papunta sa room. Pagdating naman namin do'n ay wala si Andrea sa seat niya.

Hindi ba siya papasok or late lang siya?

Kasabay ng pagpasok namin ay 'ang siyang pagpasok ng subject teacher namin kaya hindi na ako nakapag tanong pa kela Lexa.

Our first subject for today is P.E. So our teacher will be Sir Lee.

"Good morning, class." Bati niya.

"Good morning, sir." Bati naming lahat.

Naglabas siya ng libro, white board marker at eraser. Ipintong niya 'yon sa table sa harapan.

"Get one whole sheet of paper. Number it 1 to 30." Sabi niya pa kaya nagsipag-angalan ang nga kaklase namin.

"Sir naman."

"Bukas na, sir. 'Di kami nakapag review, eh."

"Bukas nalang, sir."

"No. We will be having our quiz today. Get a one whole sheet of paper now!" Utos niya kaya wala ng nagawa ang mga kaklase namin at kumuha nalang ng papel.

Ganun din naman ang ginawa ko at nilagyan na 'yon ng number.

Ke aga aga quiz agad, tsk.

"Ahh, sir." Pagtawag ni Lexa dito kaya nag-angat ako ng tingin.

"Yes, Ms. Arcardia?"

"Wala pa po si Andrea. Baka po pwede natin siyang hintayin kahit saglit lang bago tayo mag-quiz? Baka po kasi na-late lang siya."

"Is that so? Okay let's wait for her. 10 minutes to review and we will start." Sabi ni sir.

"Sir." Tawag naman ni Jake.

"Yes, Amilton?"

"Hindi po papasok si Andrea." Sagot ni Jake.

"Why is that?"

"Hindi po kasi namin siya makita simula pa kagabi. Namatay po kasi ang lola niya at matapos niya 'yong makita sa morgue ay hindi na namin alam kung saan siya nagpunta. Hindi naman po niya dala ang phone niya kaya hindi namin siya matawagan o ma-track."

Hindi nila makita si Andrea? Saan naman kaya siya nagpunta?

"Namatay na si Mrs. Ortega?" Tanong pa ni sir kay Jake.

"Ne, sem." Sagot ni Jake.

[Translation: Ne ~ Yes/Sem~ sir ]

Nagbago ang ekspresyon ng mukha ni sir at bigla itong naging malungkot.

"Why?" Malungkot na tanong niya.

"Car accident."

"Is she alone?"

"No, kasama niya sila Tita Shaira, Tito Andy at Tita Beth."

Napabuntong hininga si sir.

Maging ako ay napabuntong hininga. Ngayon ay naiintindihan ko na ang sinabi ni Andrea kahapon. Parang biglang luminaw ang mga sinabi niya.

"Anong lagay nila Elizabeth?"

"Kritikal silang lahat dahil malakas ang pagkaka-untog ng mga ulo niya. Comatose pa si Tito."

"Jusko po!" Naiusal ni sir.

Ako naman ay napabuntong hininga ulit.

"Maging ang pinsan ni Andrea ay nasa ospital din." Sabi pa ni Jake.

"Sino sa mga pinsan niya?" Si sir.

"Si Catherine po."

"'Yung anak ni Cath?"

"Opo."

"Paano naman siyang naospital?"

"Siya po 'yung tinutukoy namin ni Andrea sa inyo sem."

"Saang ospital sila?"

"Sa ospital po nila Cassandra Tarmina. Sa Tarmina Medical Center po."

"Saan naman nakaburol si Mrs. Ortega?"

"Ibabyahe nila ang labi ni lola pabalik sa Sagada. Doon daw ibuburol si lola at ililibing. Ang hiling daw kasi noon ni lola ay ilibing siya sa tabi ng puntod ng asawa niya."

"Halika at samahan mo muna ako sa ospital. Kayong lahat, open your book on page 36 and answer the activity 4. Copy and answer. Walang maingay sa inyo. Babalik din ako. Kapag nalaman ko na nag-ingay kayo ay magku-quiz kayo ng 100 items. Do you all understand?"

"Yes sir." Sagot ng lahat.

Gusto ko sanang sumama sa kanila kaso naisipan ko na mamaya nalang ako dadalaw. Sana naman ay maging okay na sila tita.

Sana din ay makita na si Andrea. Nag-aalala na ako sa kaniya ngayon.

Nakaramdam din ako ng guilt. Kung sanang siya nalang ang sinamahan ko at kinausap hindi sana mangyayari 'to.

This is all my fault, I guess. She's right.

I'm the one to blame. Wrong timing naman kasi ang pagpunta ni Samantha. Bakit kailangan nung araw pa na 'yun siya nagpunta?

At paano ding nalaman ni Andrea na magkasama kami?

Hindi ko na muna inisip 'yon at nagsagot nalang muna ako.

Hahanapin kita mamaya after lunch.

I hope that I can see you later and accept my apology.

Andrea

Pagkakita ko sa labi ni lola ay dumeretso ako dito sa park kung saan ako dinala noon ni Hagdan.

Walang mga bata dito ngayon.

Nagpunta ako dito dahil nagbabakasakali ako na mawala 'yung lungkot na nararamdaman ko.

Nagbabakasakali ako na baka mawala lahat ng nararamdaman ko maging ang galit at sakit.

Pero mukhang wala talaga akong magagawa para matanggal 'to. Dito na nga ako nagpalipas ng gabi pero wala pa ding nangyayari.

Hindi pa din nawawala ang mga lungkot at sakit na naramdaman ko. Walang nagbago at ganun pa din.

Maghapon magdamag na akong umiiyak dito. Pero kahit ganun ay parang hindi nauubos ang luha sa mga mata ko.

Hindi din ako nakaramdam mg gutom o antok. Ang gusto ko lang talagang gawin ngayon ay umiyak ng umiyak.

Bakit naman kasi ganun ang mundo? Bakit kung sino ang mabait siya ang maagang kinukuha ng itaas? Bakit kung sinong mabait siyang maagang nawawala?

Bakit 'yung mga masasamang tao ay matagal na nabubuhay sa mundo? Bakit ganun? Bakit hindi patas?

Tumingala ako sa langit. "Bakit po g-ganun? B-bakit hindi Ka p-patas? D-dapat hindi Mo po muna siya kinuha sa 'min. D-dapat p-pinagraduate Mo m-muna po k-kami." Lumuluhang sabi ko sa itaas. "M-maaga Mo na n-ngang kinuha ang l-lolo k-ko. D-dapat h-hindi M-mo muna k-kinuha si l-lola." Dagdag ko pa.

Ang daya daya ng mundo. Hindi ko ito maintindihan. Lalong lalo na ang mga tao dito.

"I knew it. You're here." Sabi nung taong nasa likod ko saka naglakad palapit sa akin at naupo sa tabi ko.

Kahit hindi ko naman siya lingunin ay alam kong siya 'yon. Kilalang kilala ko ang boses niya.

"Andrea... Love..." Tawag niya sa akin kaya nilingon ko siya.

"Anong g-ginagawa mo d-dito? U-umalis k-ka!" Sigaw ko sa kaniya saka ko siya tinulak.

Napakapit siya sa sandalan ng bench na inuupuan namin kaya hindi siya nahulog.

Nang makaayos ulet siya ng upo ay agad niya akong hinila papalapit sa kaniya at saka niyakap ng mahigpit.

"B-bitawan m-mo k-ko! U-umalis ka at i-iwan mo k-ko!" Sigaw ko pa habang nagpupumiglas.

Masyadong mahigpit ang yakap niya at masyado na akong nanghihina kaya hindi ako makawala sa kaniya.

"I'm sorry." sabi niya.

"Hindi k-ko kailangan n-ng s-sorry mo! Bitawan mo 'ko!"

"Andrea, please!"

"B-bitawan mo sabi ako! Kasalanan m-mo l-lahat!"

"I know, that's why I'm sorry." Sabi niya pa saka hinigpitan pa lalo ang yakap niya sa akin.

Hindi ko din naman maintindihan ang sarili ko. Bakit nga ba si Alistair ang sinisisi ko? Bakit siya ang sinisisi ko?

Wala naman siyang kasalanan.

Bakit nga ba siya?

"I'm sorry." Usal niya pa.

Hinayaan ko nalang ang sarili ko na umiyak sa kaniya habang yakap yakap niya ako. Hindi na ako nagpumiglas.

Kailangan ko din naman ito. Kailangan ko ng isang taong masasandalan ngayon.

"B-bakit ganun, A-alistair. B-bakit k-kailangan n-niya pang m-mawala?" Humihikbing tanong ko. "W-wala namang g-ginagawa si l-lola. N-nasa bahay l-lang siya. B-bakit siya p-pa?"

Hindi ko talaga maintindihan kung bakit, eh. Anong kasalanan ni lola sa kanila? Ni hindi nga lumalabas ng bahay 'yun, eh.

"I don't know." Saad niya.

"W-wala n-namang kasalanan s-si lola sa k-kanila. B-bakit nila g-ginanon? B-bakit pati s-sila mama at t-tita? B-bakit? B-bakit?"

"I'm sorry."

Sorry siya ng sorry habang hinahaplos ang buhok ko. Ako ay hikbi lang hikbi habang nakayakap sa kaniya.

Ilang oras din kaming nanatiling nakaganun bago siya magyayang umuwi.

"Let's go." Yaya niya.

Tumayo na sya at inilahad ang kamay niya sa akin. Tinignan ko muna 'yon bago ako tumingin sa kaniya.

Bakas din ang lungkot sa mga mata niya. May pilit na ngiti sa mga labi niya ngunit bakas na bakas pa rin ang lungkot sa mata niya.

"Maya maya na." Sabi ko saka pilit na ngumiti sa kaniya.

"We have to go. Sumabay ka na sa kanila." Aniya pa.

Pinagkunutan ko siya ng noo.

"Kanino?" Takang tanong ko.

"They will transfer your grandmother's body in Sagada. Doon daw ibuburol ang labi niya."

Sagada? Dadalin nila ang mga labi ni lola sa Sagada? Oo nga pala. Ang hiling niya ay sa tabi ni lolo siya ilibing.

Alistair

"Andrea, let's go." Tawag ko sa kaniya.

Baka kasi maiwan pa siya ng mga kapatid niya. Kailangan na daw kasing maiburol ang lola niya at hinihintay na rin ito ng mga kamag-anak nila sa Sagada.

"Tara." Kinuha niya ang kamay ko saka siya tumayo at naglakad paalis.

Namumugto ang mga mata niya at pulang pula ang ilong niya dahil sa sobrang pag-iyak. Naaawa ako sa kaniya dahil kailangan niyang danasin itong mga ganitong bagay.

May mga tanong siya sa isip niya na hindi nasasagot. May mga tanong siya na hindi niya alam kung ano ang sagot at kung sino ang makakasagot.

Naaawa ako sa kaniya at nasasaktan na din. Ayokong nakikita siyang ganito. Hindi din nagbago ang damit na suot niya. Naka-uniform pa din siya.

Kung ano ang itsura niya kahapon ay ganun pa din ngayon. Walang pagbabago.

Habang naglalakad kami papunta sa kotse ko ay bigla siyang nawalan ng malay.

"Andrea! Wake up! Hey! Andrea!" I called her so many times but she's not opening her eyes.

What the hell!

Binuhat ko siya at saka ako dali daling naglakad papunta sa kotse. Pagkadating ko sa kotse ko ay agad ko siyang isinakay sa passenger's seat.

I make sure na naka seatbelt siya ng ayus at saka ako nagtungo sa driver's seat. Agad akong nagmaneho ng mabilis papunta sa baha nila kung saan naghihintay ang mga kapatid niya sa pagbabalik niya.

Habang nagmamaneho ay nililingon ko siya. I hope that she's fine. Please, Andrea. Be fine.

Hindi ko maiwasang mag-alala ng sobra habang nagmamaneho. May takot din akong nararamdaman.

Takot na baka may mangyaring masama sa kaniya.

Maya maya lang din ay nakarating na ako sa bahay nila dahil sa bilis ng pagpapatakbo ko.

~ DING DONG DOORBELL! ~

Pagkapindot ko sa doorbell ay agad naman akong pinagbuksan ni kuya Andrew.

"Bakit, Alistair?" Tanong niya sa akin.

Bakas ang lungkot at pighati kay kuya Andrew. He looks sleepless too.

"Andrea lost her consciousness. She's inside my car." I said.

Biglang bumalatay ang pag-aalala sa mukha ni kuya Andrew ng marinig niya ang sinabi ko.

"Kamusta siya?" Tanong niya saka lumapit sa kotse ko at binuksan ang passenger's side. "Andrea." Mahinahong tawag niya dito.

Inuga uga niya din ito ngunit wala siyang nakuhang response. Hindi talaga siya gumigising kahit na anong gawin namin.

Ilang ulit pa niya 'yong ginawa pero wala pa rin siyang nakuhang response kaya binuhat na niya ito at pinasok sa loob ng bahay nila.

Sumunod naman ako sa kaniya at doon ko nakita ang pinsan ni Andrea, si Jake at ang iba pa niyang kapatid na nakaupo sa sala.

"Anong nangyari sa kaniya?" Nag-aalalang tanong ni kuya Andrello ng makita niya si Andrea na inihiga ni kuya Andrew sa mahabang sofa.

"She lost her consciousness." Sagot ko.

"Andrea.." pagtawag ni kuya Andrello dito.

Like what kuya Andrew did earlier, kuya Andrello wake her up but they got no response.

"Saan mo siya nakita?" Tanong ni kuya Andrew sa akin.

"Sa Park. Liroia Park." I answered. "I saw her there sitting in a bench and crying. I think she cried all day and didn't eat anything."

"Baka nga." Sabi ni kuya Andrew. "Medyo maputla siya."

"Thank you, kuya Alistair." Pilit ang ngiting sabi ni Andrei.

Tinanguan ko lang siya. Tinapik naman ni kuya Andrello ang balikat ko.

"Hayaan nalang muna natin siyang matulog habang nasa byahe tayo. Hayaan muna natin siyang makabawi ng lakas." Si kuya Andrello.

"Namumugto ang mga mata niya." Si Jake habang nakatingin kay Andrea.

Bakas din ang lungkot sa mga mata niya. Mayroon din ditong awa para Andrea.

"Sobra siyang nasaktan." Sabi ng pinsan ni Andrea.

All of us are starring at Andrea's face. Nararamdaman ko ang awa na nararamdaman nila para kay Andrea.

Sino ba naman kasing hindi maaawa sa kaniya? She looks so sad and hurt. She's pitiful.

"I'm sorry, Andrea." Usal ng pinsan niya. "Sinisi pa kita sa kasalanang hindi mo ginawa. I'm sorry." Sabi niya pa.

Siya siguro ang tinutukoy ni Andrea na nagalit sa kaniya dahil hindi niya natulungan ang kapatid nito.

If I'm not mistaken siya 'yung guy na nagpunta noon sa school namin.

"I'm sorry, baby girl." He said then he kiss Andrea's forehead.

"Alistair." Baling sa akin ni kuya Andrew.

"Why?" I asked.

"Sumama ka na sa 'min papuntang Sagada. Sumabay ka na."

"Susunod nalang ako sa inyo bukas." Sabi ko.

"Kailangan ka ni Andrea. Please?"

Tumango nalang ako.

Pilit siyang ngumiti saka tinapik ang balikat ko at ibinalik ang paningin kay Andrea.

Right. Andrea needs me.