Chapter 6 - Bound for Disaster

Dinala si Lily ng kanyang mga paa sa lilim ng isang mayabong na punong mangga malapit sa tabing ilog. The place was her favorite hangout spot tuwing hapon. The view was at least a seven-meter-wide river na kapag diniresto mo sa pamamangka ay konektado mismo sa karagatan. Ito rin ang isa sa mga pinagkakakitaang kabuhayan ng mga taga San Bernardino na kung saan pangingisda ng tilapia ang numero unong produkto. Magkagayon man ay napakapayapa ng lugar at disiplinado ang mga tao. Kumpara sa mga nakikitang niyang ilog sa Maynila na may mga lumulutang na kung anu-ano, ang ilog dito ay napakalinis at nagmumula pa mismo sa mga kabundukan. Animo krystal ito sa kanyang paningin na kumikinang dahil sa pagtama ng sinag ng araw dito. Nakakadagdag pa sa kapayapaan ng lugar ang huni ng mga ibong nag-aawitan sa mga puno. This is the life… So peaceful…

Napatayo siya. Parang gusto kong magtampisaw.

Napangiti siya dahil sa ideyang iyon. At dahil nakasuot siya ng palda na lagpas-tuhod ang haba ay naisip niyang ililis muna ito hanggang sa kanyang hita upang hindi mabasa. Dahil sa kanyang ginawa ay napayuko siya upang itali sana ang laylayan. 

“Wala sa itsura mo na ugali mo palang umihi sa pampublikong lugar.” 

Napatalon at napasigaw ang dalaga. “Anak ng tikbalang!” 

Natutop niya ang bibig at humarap sa pinaggalingan ng tinig ngunit paglingon niya ay walang tao. Napa-sign of the cross siya. Kwento kasi talaga ni Maymay sa kanya na huwag na huwag daw siyang lalagi sa punong manggang iyon dahil ayon sa nanay nito ay may nakatirang mga elemento sa naturang puno. 

“Tabi-tabi po… pasensya na… tabi-tabi po ulit.” Pabulong na saad niya. Nagbabow pa siya sa harap ng puno. 

Isang malutong na tawa ang nanggaling mula sa itaas ng puno. ‘Di niya sukat akalain ang kanyang nakita. It was Miguelito! Deymn! Hindi naman maligno ‘to eh. Greek God ‘to mamsh!

Nakahiga ito sa isang malapad na sanga ng puno. At habang tumatawa ay sapo pa nito ang tiyan. Nang papatagilid na ito ay bigla na lamang itong napahawak sa sanga dahil animo mahuhulog naman ito. Dahilan upang maging katawa-tawa ang reaksiyon nito. 

It was Lily’s turn to laugh. “Oh, ano ka ngayon! Bilis talaga ng karma noh.” Patawa-tawa pang turan niya. 

Miguelito was smiling down at her, clearly amused by her reaction. Umayos ito nang puwesto at ngayon nga ay nakaupo na sa sanga. “It’s nice seeing you laugh. Pero really, iihi ka talaga diyan? Ang daming mangingisdang nagsasagwan oh.” May panguso pa nitong turo sa kanyang likuran just to make a point. 

Nag-init naman kaagad ang kanyang pisngi. Pakiramdam niya nag-uunahang umakyat lahat ng dugo niya sa ulo. “Hindi ako iihi noh! Gusto ko lang sana magbasa ng paa.” 

“Eh bakit mo itinataas ang palda mo? Paa babasain mo diba? Iihi ka eh.” Tudyo pa nito sa kanya. 

“The nerve of this guy! ‘Di ako kagaya mo oi! Kung saan-saan lang nagwiwisik ng ihi.”  

“Nakita mo na ba akong umihi?”  

“Hindi pa! At wala akong balak!” Nagbago na ang isip niya. ‘Di na siya magtatampisaw. Nakakasira ng mood! Gwapo nga, alaskador naman!

Bibirahan na sana niya ito ng makasaysayang walk-out ngunit ‘di pa pala ito tapos mang-inis sa kanya. 

“C’mon! Tatalikod ako at ‘di ako sisilip.” Isa pang malutong na tawa ang pinakawalan nito. 

Nagpapadyak siya dahil sa tinuran nito. Animo isa siyang bata na inaway nang kalaro. Pulang-pula pa ang kanyang pisngi. Walang lingon-likod na patakbo niyang iniwan ang lugar na iyon. 

…… 

Miguel P.O.V 

Tawang-tawa si Miguel dahil sa nakitang reaksiyon ng dalaga. Napakacute nito lalo na kapag nagbablush. He was towering from her. Hanggang halos dibdib lang niya ito at naaliw siya sa tuwing nakikita niya ang samut-saring facial expressions nito. The lady always had that brave and confident face ngunit kapag nagugulat ay parang maamong usa na hindi alam ang gagawin. Animo dear caught on headlights. 

He was now back on solid ground. Medyo matayog ang puno ngunit hindi naman siya nahihirapang mag-akyat baba rito. Kahit pa sinasaway siya ni Mang Temyong na mag-ingat sa pagkilos dahil baka mabinat siya ay sige pa rin siya. It was nice to be moving around rather than staying at the kind man’s house doing nothing.  

Nakarinig siya ng mga yabag. Nang lumingon siya ay nakita niyang papalapit si Kaloy sa kanya. 

“Kuya Miguel, si Ate Lily ba ‘yung kausap mo kanina?” Patanaw-tanaw pa ito sa direksyon kung saan tumakbo ang dalaga. 

“Oo pero hindi niya kasama si Maymay!” Tukso pa niya dito. 

Nakita niya ang panghihinayang sa mga mata ng binata pero agad din namang nawaglit iyon ng tila may maalala. “Eh bakit parang nakakita ng maligno si Ate Lily at kumaripas ng takbo?” 

Natawa na naman siya. “Wala. May nakalimutan lang yata.” 

There was mischief dancing in the young man’s eyes. “Hay nako Kuya Migz. Barako din ako kaya alam na alam ko na ‘yang ibig sabihin ng mga ngiti mo.” Tumawa pa ito. 

He smirked. “Oo nga eh, barakong-barako ka kaya nga tiklop ka kapag kay Maymay na. Puro ka galawang ninja oh!” Marahan pa niyang pinitik ang pisngi ng binata. 

Ngumuso ito. “Pasasaan ba’t makakamit ko rin ang matamis niyang pagtingin.” Maypaturo-turo pa itong nalalaman sa kalangitan. 

Nagulat pa siya dahil bigla na lamang itong napapalatak. “Kuya! Pwede! Pag-umakyat ka ng ligaw kay Ate Lily, aakyat din ako ng ligaw kay Maymay.” 

Marahan niya iton binatukan. “Ikaw talaga. Eh ‘di ako naman ang nilagari ni Tatay Temyong. Sabihan pa akong bad influence sa’yo.” 

“Kuya ‘di yun sasabihin ni Tatay kung ‘di mo rin sasabihin. Kunwari lang may lakad tayo tapos didiretso na tayo kina Aling Nelia. Ganern!” Pumapalakpak pa ito. 

“At papaanong ‘di malalaman ng Tatay mo eh kay kunti-konti ng populasyon dito sa barrio natin. Siyempre, may magkukwento at magkukwento ‘nun sa kanya. Eh ‘di parehas tayong napingot.” 

Napabuntong-hininga siya at biglang sumeryeso. “Isa pa, magugustuhan ba niya ang isang kagaya ko?”  

Natahimik silang pareho ni Kaloy. Alam niyang naaawa ito sa kanya. Gayunpaman, he was thankful enough with Kaloy and Mang Temyong. Ang mag-amang ito ang kumukupkop sa kanya ngayon. At kahit pa isa siyang estranghero sa mga ito, inaalagaan at itinuturing na rin siyang kabahagi ng pamilya ng mag-ama.  

“Tara na Kaloy. Uwi na tayo at baka hinahanap na tayo ni Tatay Temyong.” Tinapik na niya ang binata. 

Naglalakad na sila pauwi ng nangulit na naman ito. “Eh Kuya, tulungan mo naman akong dumiskarte.” 

Napailing na lang siya sa pagiging masugid nito kay Maymay. Tumikhim muna siya bago nagsimulang ipakita dito ang pagiging henyo niya sa diskarte. 

……… 

Naasar pa ring naalala ni Lily ang mga pangyayari kanina lang. The guy was utterly unbelievable! Mukha lang yata ang mayroon ito. Nadala pa naman siya sa malaadonis nitong anyo. Tsss! Impakto pala! Bagay siyang lumambitin ‘dun sa puno. Unggoy!

“Ate Emilyyyyyn! Hellooo hi! Atee!”  

Napalingon siya sa gawing kaliwa niya at bigla ay naputol ang pagngingit-ngit niya ng makita si Maymay. Nakahawak ang isang kamay nito sa hamba ng pintuan habang naglalampaso. Gamit nito ang sinasabing traditional at minana pa sa mga ninunong panglampaso at pampakintab ng sahig: biniyak na bunot ng niyog. Hindi niya namalayang nakaabot na pala siya sa bahay nito.  

Nagkibitbalikat ito at panandaliang tumigil sa ginagawa. “May nakaaway ka ba?” 

“Huh?” Naconcious siya at napahawak sa mukha. “Papaano mo naman nasabi?” 

Nakapameywang siya nitong sinagot. “Tzeh ‘yang mukha mo ‘di kayang idrawing kahit ni Leonardo da Vinci.” Tumawa pa ito. 

At dahil gigil pa rin ay walang patumpik-tumpik pang hinila niya ito paupo sa sala at isinalaysay dito ang naganap sa tabing ilog. Tawa naman ng tawa si Maymay sa mga kwento niya. Natatakot nga siyang baka bumulagta na lang ito bigla dahil sa paghihirap na makahinga kakatawa. May papalo at hampas pa itong nalalaman. 

“Kanino ka ba kampe ha? Kung makatawa ka diyan, wagas oh.” Kahit naiinis ay parang gusto na rin niyang matawa sa nakakahawang reaksiyon nito. 

“Eh Ate naman, talagang napagkamalan ka pa niyang iihi ‘dun sa tabing ilog. Akalain mo ‘yun! Sa ganda mong ‘yan, pagbibitangan ka pang maghahasik ng lagim sa mga isda gamit ang ihi mo.” Tawa pa rin ito. 

“Diba? Dibaaa?! Kaasar diba? As if naman na gawain ko ‘yun! Kaya ikaw, itigil mo na ang pagkahumaling sa Miguelitong ‘yun. May sa unggoy ang ugali.” Kibit-balikat pa niyang saad. 

“Ahy correction Ate Lils! Miguel lang, hindi Miguelito. Palambing ko lang sa kanya ‘yun. Hehe at tsaka ang pangit pakinggan ‘pag ikaw nagsasabi. Masyadong pabagsak. Parang kulang na lang, mababaon na sa lupang pabagsak. Mas malambing pag ako nag sabi. Hihihi”  

“Sinong malambing?” Kakalabas lang sa kwartong sabad ni Aling Merlinda. Nakapameywang ito ngayon sa anak. 

“Ako ‘Nay, malambing. I wav you ‘Nay!” Painosente namang sagot ni Maymay sa Ina. 

Itinirik na lang ni Lily ang mga mata. Bilib na talaga siya sa batang ‘to. 

“Hoy Maymay umayos ka! Kebata-bata mo pa kung anu-ano na ‘yang iniisip mo.” Napanguso ang dalagita dahil sa tinuran nito. Akmang tatalikod na sana si Aling Merlinda ng biglang may maalala si Maymay. May papalo pa itong nalalaman sa upuang kawayan. 

“Ahy Mahal kong Nanay! Halika muna dito at iinterviewhin kita.” 

Nagtataka man ay naupo na rin sa pahabang kawayan si Aling Merlinda. Pati ako ay naiintriga dahil sa napatuwid pa ito ng upo.  

“’Nay alam kong bumbo-radyo ka ng barrio natin.” Marahang hinila ng Ina nito ang lagpas balikat na buhok ng anak. 

“Erey!” Maarteng daing nito. “’Nay naman, denial pa.” 

“Ikaw talagang bata ka…” Akmang tatayo na sana ito ng pigilan ng anak. 

“’Nay seryoso, anong ganap ngayong fiesta? May sayawan ba ulit?” Tila pigil pa ang hiningang tanong nito. 

At dahil nga totoong bumbo-radyo ng barrio si Aling Merlinda ay parang tubig na bumulwak mula sa bibig nito ang mga nasagap nitong balita mula mismo sa source: kay Kapitan Andoy. 

Ayon sa kwento ng matanda, nalaman ni Lily na ilang araw na lang pala ay fiesta na sa San Bernardino. Kaya pala noong mga nakaraang araw ay napapansin niyang abala ang ilang kabataang lalaki kasama si Kapitan Andoy sa malawakang paglilinis ng barangay. Although malinis na naman talaga iyon, pero ‘yung mga may kahabaang damo sa gilid ng mga kalsada ay tinataptap nila.  

Lily was familiar with fiesta celebrations dahil mayroon din naman noon sa Maynila. Pero sa pagkakaalam niya, kakaiba ang pista sa mga probinsya. Sa TV lang niya nakikita ang mga ganoong klaseng kaganapan and she knew how jovial it was. ‘Yung tipong maghahanda talaga ng iba’t ibang putahe tapos may mga kamag-anak or kaibigang pupunta sa bahay para makikain. May parada, prosesyon, at mga streamers. She was kindda’ excited to experience such event. 

At ang pinaka highlight ng naturang pagdiriwang ay ang sayawang barrio na ginaganap kinagabihan ng bisperas ng pista. Dalawang taon na nang muling buhayin ni Kapitan Andoy ang naturang sayawan at talaga namang pumatok ito sa mga kabataan. Lahat ay iniimbitahang dumalo upang makisaya. Ayon pa umano sa Kapitan, paniguradong babaha na naman ng tuba at lambanog ang naturang padiriwang lalo pa’t maganda ang naging bunga ng mga niyog. Pero pakiramdam ni Lily, ang pinakexcited sa lahat ay ang dalagitang kanyang katabi. Hayon nga’t ng makaalis ang Ina nito ay sinimulan na nito ang pagpaplano ng kanilang OOTN. 

“’Eto na ang pagkakataon ko ‘tweeeeeh!” Masayang hampas pa ni Maymay sa kanya. 

“Pagkakataon na ano?” Takang tanong naman ni Lily dito. Nagulat pa siya sa ginawang pagpalo nito sa kanya. 

Tiningnan siya nito na wari ang sagot sa katanungan niya ang pinakaobvious na bagay sa balat nang San Bernardino.  

“Ang makulong sa matitipunong bisig ni Miguelito ko! Keri lang kahit mapaltos pa ang paa ko kakasayaw basta siya lang ang partner ko.” Humalakhak pa ito at paikot-ikot na nagsayaw sa munting espasyo ng sala. 

Natawa siya sa tinuran ng dalagita. Maymay’s imagination was really colorful. Weeeeell, ako rin curious. Curious malaman kung anong feeling mayakap nito. Uwoo! Napahagikhik naman ang malanding isip niya.  

Ngunit agad din niyang ipinilig ang kanyang ulo. Che!! Unggoy siya! Him and I together are bound for disaster. Isa pa, nandito siya ngayon sa San Bernardino dahil lang may gusto siyang pansamantalang takasan. Balang-araw, alam niyang kailangan din niyang bumalik sa Maynila.