“Why is your phone turned off? I told you many times to keep your line open, didn’t I?” hindi ko na mabilang kung ilang beses na niya ko pinapagalitan simula nang makauwi kami habang nilalagyan nang ointment ang galos ko. Kanina pa niya ako gusto dalin sa ospital para daw makasigurado na walang kahit anong bali sakin or anything, pero sabi ko ayoko at gusto ko na lang umuwi. “Hindi ko nga pinatay…” hindi ko na naituloy ang sasabihin ko dahil parang may kung anong nakabara sa lalamunan ko, at parang sisinukin yata ako. “I’m sorry, I’m just worried, I can’t contact you, I’m sorry, I raised my voice,” this time, malambot na ang boses niya, marahan niya akong hinila at niyakap, “I was so fucking worried when I heard the news,” Hindi na niya kailangan sabihin kung ano yon, dahil alam na alam ko. Ilang araw ako hindi pinatulog nang issue na yon. “Why didn’t you tell me about this?” “Hindi ko alam kung paano ko sasabihin sayo, tsaka busy ka din naman sa ibang ginagawa—”“You should have

“Teka, paano mo nagawa to kung galing ka nang trabaho?” tanong ko habang humihiwa nang steak na siya pa daw ang nagluto. “I lied,” sagot niya agad, “After you left, I came home and prepared everything,” “Ikaw lang?” Tumango siya, “Paano mo nalaman na umalis—” napahinto ako nang marealized ko kung paano niya nalaman, “Lokret na baklita na yon,” “Yeah, I asked him to do it, don’t worry. I asked him to buy enough time for me, so that I can prepare everything,” “Wow,” tanging sagot ko habang nilalasap ang lasa nang steak, parang hindi ko first time, pero hindi din pamilyar lasa, “Sarap nito, Lix! Sanay ka din pala talaga mag luto,” bulalas ko, dahil naalala ko ang epic lugaw na ginawa niya. “I was just panicking when I made that damn porridge! Hindi ko alam na hindi naka-low heat!” Inis na sabi niya tsaka ako inirapan at hiniwa ang walang kalaban laban niyang steak. “Oh, sorry na, kalma lang!” Natatawang sabi ko, “Ito naman, hindi mabiro. Alam ko naman yon, na nag panick ka lang tala

MASAKIT. Hindi ko alam kung paano ako hihinga, habang nakatingin sa kanilang dalawa. Parang pinipiga ang dibdib ko dahil sa nasaksihan ko, at mukhang aware ang lahat doon, dahil nakangiti silang lahat. Bakit? Sino yung babae? Bakit niya hinalikan si Kalix?Nagulat ako nang biglang may humaplos sa likod ko, at humawak sa braso ko. “Sweetheart, relax. Breath,” ginawa ko ang sinabi ni Mrs. Cynthia. Pero hindi, hindi nababawasan ang sakit, parang unti unting dinudurog ang puso ko. Kusang gumalaw ang paa ko, at mabilis na nilisan ang lugar. Sa linalakaran ko lang ako nakatingin, dahil hindi ko kayang salubungin nang tingin ang kahit sino sa kanila. Nang makasakay ako nang elevator, isa isang naglandas ang luha sa mga mata ko. Paano? Hindi ko manlang naisip na posibleng may mangyaring ganon? Mabilis na lumabas ako sa elevator, at lumabas nang building. My mind is in chaos, my heart is breaking into pieces. Is Kalix playing with me? Bakit? Dahil ba tonta ako at madaling goyoin? Dah

“Naya, please eat this. You haven’t eaten anything for the past three days,” Narinig ko, narinig ko pero wala akong pakielam. Walang lakas ang kamay ko, ang puso ko parang pinipiga at parang hindi ako makahinga. “Baby, please. I know it’s very hard for you, but—”Tinignan ko siya, “You don’t know Kalix. You don’t even have the slightest idea how fucking hard and heartbreaking it is for me, so don’t fucking talk to me as if you know how I really feel,” wala akong pakielam kung ano ang lumalabas sa bibig ko. Hindi siya nagsalita at tumingin lang sa akin, bahagyang tumigas ang ekspresyon nang mukha niya, maya maya ay lumamlam ang mga mata niya, agad na nag iwas ako nang tingin. “Okay, I’m sorry. I forgot that you’re their mother. I’m sorry,” sagot niya sa mababang boses, ibinaba niya ang tray na hawak at tumayo sa harapan ko, “I’ll leave it here, if you’re hungry you can eat this, if you want me to heat this up, just call me. I’ll be outside,” iyon lang at diretso na siyang lumabas sa

I can’t still accept the fact that everything happend nine years ago. Na wala na ang mga anak ko, pero akala ko, iyon na ang pinaka masakit na pwedeng mangyari sa akin. Hindi pala, may isa pa pala, nakatayo ako sa harap nang dalawang puntod, puntod nang mga anak ko—at nang tatay ko. Isang linggo na simula nang pilitin ni Kalix na ipaalala sakin ang mga nangyari. I can't remember the memories, but the emotions, the prickling sensation, the shattering feeling--it lingers in my heart. Nine years ago, he was framed up and drugged, nalaman din niya na wala naman pala talagang nangyari sa kanila nang babae, nawalan ako nang memorya dahil sa trauma, at bumalik ako sa bahay namin sa probinsya, namuhay na akala mo hindi nag e-exist si Kalix sa buhay ko. And now, ang tatay ko. Pinag tulungan nang mga pinagkakautangan niya at pinatay. Ngayon, ako ang sinisisi ni nanay dahil aa pagkamatay nang tatay ko, o tatay ko nga ba talaga? Hindi. Hindi ko talaga siya ama, hindi ko talaga sila pamilya.