Hindi ko na alam ang gagawin ko.Pakiramdam ko, pinaparusahan na ako. Parang wala na talaga akong pagkakataong sumaya. Nasasanay nalang ako na palaging problema ang dumadating. Palagi nalang malungkot. Walang buhay ang mundo. "A-ano nang gagawin ko, Maria? Hindi pa ako handa! Hindi ko kakayanin!" I was starting to get panicked. Tears welled up in my eyes again. It's always like this. I always feel like this. I'm just crying all the time."Kaya mo bang kumitil ng buhay? Alam kong hindi, Ramona. Kaya kahit mahirap, kailangan mong ipagpatuloy 'yan. Alam kong alam mo ang pakiramdam na abandunahin, huwag mong itulad ang walang kamuwang-muwang na bata sa sitwasyon mo ngayon...""K-kakayanin ko ba? M-magiging mabuti pa akong ina? Natatakot ako, Maria!""Kakayanin mo, Ramona. Alam kong kakayanin mo..."Maria hugged me quickly. I cried even more when I felt her caressing my back. She is trying her best to calm me down but the opposite happened. My tears and emotions just got triggered. "S-si
"Seniorito Aquilino, uminom na po kayo ng gamot ninyo..." lumapit sa akin ang kasambahay, bitbit ang isang tray na naglalaman ng marami at iba't-ibang klase ng gamot. They told me that I had survived an accident.They told me I had been in the hospital for twenty-four months. I was comatosed within those months. Himala nalang daw na nagising ako. And here I am now, sitting on our balcony gazing at the green plants in the garden while thinking about what happened about me before the accident. The last thing I registered to remember was when we were caught doing a miracle in the library. That's all. But there seems to be something really missing. I try to remember. But it is so difficult. Sa tuwing pilit kong tinatandaan, umaatake ang sakit ng ulo ko. Ang sabi kasi nila sa akin nang dahil raw sa tinamo kong head and brain injury that is why it was so difficult for me to recall my past memories, past informations and events in my life. Kapag tinatanong ko naman sila, hindi nila ako si
I was driving on my way back home when my phone suddenly rang. Ngayon ko nalang ulit napansin ang telepono ko matapos ang ilang oras na pagiging abala sa aking kaibigan. Sunod-sunod pala ang tawag na rumehistro mula kay Mommy."Yes, Mom?" I turned my phone into loudspeaker para kahit na nagmamaneho ay makausap ko siya ng sabay. Kumunot ang noo ko nang hagulgol ni Lola ang naririnig ko sa kabilang linya. "What's happening, Mom?" I asked again. Hindi ako makapagfocus sa pagmamaneho. Nagsisimula na rin akong kabahan. Hindi maganda ang kutob ko rito. "I-Inatake sa puso ang Lolo Theodore mo! Dinala siya sa ospital pero binawian na rin ng buhay... Pauwi kami ng probinsya ngayon!"Bigla akong napapreno nang marinig iyon. Nanghina ako. Nanlumo. Parang may kung anong mabigat ang dumagan sa puso ko. Hindi ko alam kung kaya ko pang magdrive pauwi. Natulala ako sa harap habang hinihintay ang sunod na sasabihin ng nanay ko.Hagulgol pa rin ng hagulgol si Lola sa kabilang linya. "Kanina pa ako t
"Saan ba kami nagkulang sa pagpapalaki sa'yo, Ramona?!" napahilamos na sa kaniyang mukha si Sister Si. "Saan ba kami nagkamali, Ramona?! Bakit nagkaganito ka?!""H-hindi ko na rin po alam, Sister Si..." Humihikbi kong sabi. "S-sa akin po ang problema... Ako po ang may kasalanan ng lahat."Nanatili ako sa gilid. Napayuko bigla. Hindi ko kayang nakikita sa mga mata ng mga madre ang pangingilid ng luha. Lahat ng mga madre ay narito. Nakatingin sila sa ibang direksyon. Kita ang pagkakadismaya sa nangyari. Hindi na talaga matatago ang pagbubuntis ko. Lumalaki na ang tiyan ko, napapadalas na rin ang pagiging maselan ko sa pagkain at ang morning sickness ko. Ang lala. Hindi ko na magawang makontrol. Maduduwal nalang ako basta-basta sa kalagitnaan ng paghuhugas, nattrigger kapag may naaamoy akong hindi kaaya-aya. Kaya rin ako nabuko ng mga madre. "Nasaan na ngayon ang magaling na apo ni Father Theodore? Aba, Ramona! Hindi pwedeng ikaw lang ang umako ng responsibilidad na 'yan! Kailangang tu
"Kumusta na itong pogi kong apo?" Puno ng galak na sabi ni Father Theodore habang kinakarga ang kaniyang apo sa tuhod. Araw ng sabado. Araw ng kaniyang pagbisita. "Ang gwapo-gwapo! Mana sa tatay!" Masigla nitong sabi.Tumawa ang bata lalo. Umupo ako sa kaniyang harap. Para makita ang nakangiting mukha ng aking anak na tuwang-tuwa habang karga-karga ng kaniyang Lolo Theodore."Ano ang gusto ng apo ko na iyan? Ibibigay kaagad ng Lolo Theodore!" tumatawa-tawa pa rin ang bata na para bang kinikiliti. "Gusto ba ng apo ko ng bahay? Ng lupa?" humalakhak lalo ang aking anak.Boses palang ng pari ay tuwang-tuwa na siya. Sa kaniya lang ito tumatawa ng ganiyan. Kapag sa amin hindi naman, lalong-lalo na sa mga madre. Minsan, iniisip ko nga, siguro, sabik lang ang anak ko sa aruga at kalinga ng isang ama. "Aba! Gusto ng apo ko! Ano pa ang gusto ng poging si Akihiro?" tanong ulit ng pari.Sa murang edad, hinahanap na rin kaya nito ang presensya ng kaniyang ama? Ang masaklap nga lang, wala eh, wala
Motherhood is messy and staggeringly beautiful. It is overflowing with great joy, laughter, tenderness, and immeasurable responsibility. As mothers, we strive to make our families the heart of our day-to-day lives, and we redefine what it means to be tired, to be busy, to multitask with grace and patience. We love with our whole hearts and do everything in our power to give and give selflessly.Through it all, my daughters are the core of my universe. I want them to always see me as I am: a woman, a wife, a writer, a daughter, a friend, a hopeless romantic; a Mama. We are, as parents, massively skilled jugglers, and it is not always easy to strike a balance. "Mama, is Father Theodore at the church?" He asked out of blue. Hindi ko alam kung paano ibabalita sa anak kong wala na ang Lolo Theodore niya. Hanggang ngayon ay naglulungkot pa rin ako sa nangyari rito. Lalong-lalo na siguro ang anak kong mas malapit pa sa kaniya. Kagabi pa niya panay banggit ito. Paulit-ulit niyang sinasabi s
"I'm really sorry for what we did... for what happened, Miss." ulit nitong sabi. Totoo nga ang sinabi niyang hindi niya tatakasan ang nagawang kasalanan. Mabuti naman. Kanina pa siya pabalik-balik rito sa silid ni Akihiro para kamustahin ang kaniyang kondisyon at asikasuhin ang mga bills dito sa ospital.Kanina pa siya sa silid ni Akihiro. May benda sa ulo ang anak ko dahil namaga ang noo nito nang tumilamsik nang mabundol. Hinihintay pa rin namin hanggang ngayon ang resulta sa mga tests ng anak ko. Wala na sa isip ko ang pangsisisi sa kung sino ba ang dahilan kung bakit nangyari iyon kanina. Ang importante ay gumaling si Akihiro, maging negatibo ang resulta ng mga tests na isinagawa para naman makalabas na kami kaagad dito.Tumawag ako sa mga madre tungkol sa nangyari. Mas lalong namroblema at nastress ang mga ito nang marinig ang balita. Hindi pa naman sila nakakarecover sa biglaang pagkamatay ni Father Theodore tapos dadagdagan pa ng ganito. Bibista daw sila ngayong gabi. May misa
"Ms. Ramona? Why are you here alone?" Biglang sumulpot sa aking gilid ang kapatid ni Aquilino na si Lazarus. Napapitlag ako sa gulat. Masyado akong nagpokus sa pagdadasal. Nabigla ako ng sobra sa pagdating nito. "Sino ang nagbabantay sa anak mo?" dagdag na tanong pa nito."Ah! Ang kaibigan kong madre. Kasama ko sa pagbabantay sa anak ko ngayon."Hindi ko talaga inasahan na mangyayari itong ganito. Na darating pala ang panahon na makikilala ko rin ang kapatid niya. Ang madalas niyang pagselosan dahil mahal na mahal ng magulang. Magkasalungat man sila ng ugali, halatang magkapatid ang dalawa dahil sa sobrang pagkakapareho ng kanilang mukha. Ang hugis lang ng mukha at awrahan sila nagkakaiba. Siguro nga ay nangyayari talaga ang lahat ng mayroong rason. Kung ano man ang rason na ito, hindi ko alam sa ngayon, alam kong mauunawaan ko ring pagdating ng panahon. Maaaring may matutunan ako dahil rito o kaya naman ay ipagpapasalamat ko dahil nangyari. Alin man doon, tatanggapin ko nalang at s