HINDI ALAM NI Sunset kung pinapakinggan ba siya ng kalangitan o pinapatagal pa ang kanyang buhay upang magdusa siya sa kamay ng mga dumukot sa kanya. Pilit niya mang pinipigilan ang sarili na umiyak ngunit bakas pa rin sa kanya ang matinding takot nang mga sandaling iyon.
Hindi siya mamamatay nang mag-isa at hindi lumalaban. Iyon ang itinatak niya sa isipan kahit pa nangingibabaw sa kanyang isipan ang pagsisisi na hindi man lang niya naramdaman ang totoong kasiyahan sa buhay. Dahil sa pagkapaso ng kanyang palad, hindi niya napirmahan nang maayos ang mga papeles na naging dahilan kung bakit nasa sitwasyon siyang ito ngayon. Sa inis ng pinuno ng mga kumuha sa kanya, napilitan pa ang mga ito na bumili ng painkillers.
Iyon na lang ang tanging paraan upang magkaroon siya ng pagkakataong tumakas.
Hindi nagsasalita si Sunset ngunit ang paningin niya ay umiikot sa paligid sa pagbabakasakaling may magagawa siyang paraan upang mailigtas ang sarili. Walang mangyayari sa kanya kung hahayaan niya ang sarili na kainin ng takot.
“Naiihi ako, nasaan ang banyo?” matapang niyang sabi kahit na ang katotohanan ay dumadagundong pa rin ang dibdib niya dala ng matinding kaba.
“Nasaan ang banyo—”
“Sabi ng manahimik!” napipikong bulyaw ng kanyang bantay kasabay ng pagtutok nito sa kanyang sentido ng baril.
“Gusto mo bang magkalat ako rito?” nanghahamon na tanong niya pa rin. “Anong mangyayari sa ‘yo kapag naabutan ka ng boss mo na hindi maganda ang pakikitungo sa akin? Pwede namang piliin ko na mamatay na lang nang hindi pumipirma. Wala naman na akong dahilan para mabuhay.”
Sandaling nagkatinginan ang dalawa. Ipinapanalangin niyang talaban ang mga ito ng kanyang pagdadrama. Parehong pagsenyas lamang ang kanilang naging usapan. Hanggang nagdesisyon ang mga ito na dalhin siya sa palikuran.
“Tanggalan niyo ako ng tali,” may kataasan pa ang kanyang boses sa pag-uutos. “Paano ako makakaihi kung mahigpit ang pagkakatali niyo sa kamay ko?”
Alam niyang napipikon na ang dalawa at parehong gusto ng pairalin ang galit ngunit sa huli ay nakinig pa rin ang mga ito sa kanya at kinalag ang pagkakatali nang may pagkapikon pa.
“Bilisan mo!” paalala pa ng isa na hindi niya binigyang pansin.
Pagkapasok na pagkapasok pa lamang sa palikuran, kaagad na umikot ang tingin ni Sunset sa kanyang paligid. Maliit lang iyon. Marumi ngunit hindi pagbabanyo ang kanyang pakay. Binuksan niya pa nang malakas ang tubig sa banyo sa takot na marinig sa labas.
Natantya niya na, kasya siya sa bintana kung tama ang magiging pagpasok niya ng katawan sa siwang. Kaya naman, wala mang alam sa pag-akyat narating ni Sunset ang itinaas na bintana sa pagmamadali habang pilit na pinagkakasya ang sarili sa kakarampot na butas. Ngunit nakaka-kalahati pa lamang sa pagbaba nang mahiwa sa bakal ang kanyang tagiliran na naging dahilan ng labis na pagdurugo.
Gustuhin niya mang sumigaw dahil sa matinding sakit, pinili ni Sunset na makalabas doon nang hindi gumagawa ng ingay. Mangiyak-ngiyak pa siya nang makababa dahil sa dami ng dugo na kanyang nakikita ngunit mas tinatagan niya. Wala siyang ibang maaasahan kung hindi ang sarili. Itinali niya lamang ang sugat gamit ang suot na blaser upang maampat ang pagdurugo na natutunan niya sa kanyang tatay.
Pawis na pawis, hawak ang tagiliran na may malaking hiwa, dali-dali ang naging paglalakad ni Sunset. Hindi na siya lumilingon. Ang nasa isipan niya lamang nang mga sandaling iyon ay makatakas.
Ngunit hindi pa man tuluyang nakakalayo, ganoon na lamang ang malakas na sigaw ng isa sa mga nagbabantay matapos na masilip siya sa pinagdaanang bintana.
“Hoy tumatakas ang bihag mga pulpol!”
“Habulin niyo, dali!”
Napakabilis ng pagtakbo ni Sunset. Nakalimutan na ang iniindang tagiliran na unti-unti na ring namamanhid. Sa takot na nadarama niya na iyon na ang magiging huling araw sa mundo, kahit ang putok ng baril ay hindi niya na pinagtuunan ng pansin. Mas ikinababahala niya kung muling mahuhuli ng mga ito at marusahan.
“Doon tayo!”
“Malilintikan talaga tayo kay bossing!”
“Bakit kase hindi niyo binabantayan nang maayos?”
Malakas ang boses ng mga ito kaya dinig na dinig niya sa kanyang pwesto. Pilit na ipinagsisiksikan niya ang sarili sa talahiban kung saan may mga nakatambak na basura.
Heto na naman ang malakas na kalabog ng kanyang dibdib habang pilit na nanalangin sa itaas na huwag siyang mahuli.
Nang makalayo ang mga ito, isang mapait na ngiti na naman ang rumehistro sa labi ni Sunset. Bakit ba siya nagpupumilit pang mabuhay kung wala namang naghihintay sa kanya? May dapat pa ba siyang gawin sa mundo at pilit siyang lumalaban ngayon?
Tumulo na naman ang kanyang luha habang nakatingin sa malungkot na kalingatan. Kahit ang langit pinagkakaitan din siyang makakita ng kahit na isang bituin. Mukhang nagbabadya rin ang malakas na pag-ulan na lagi na lang natataon sa tuwing nasa pinakamababa siyang tagpo ng buhay.
Wala sa sariling napahawak sa kamay na nababalot na ng dugo. Dama niya na rin ang labis na panlalamig.
“Tay, mukhang hindi mo na ako maabutang magising…” may kahinaan niyang sambit.
Matindi na ang kanyang pamumutla at nagsisimula na ring magdeliryo. Hindi niya na rin alam kung ano ang totoo sa hindi.
“Tyang, pasensya kung maiiwan kitang mag-isa. Ikaw nang bahala kay tatay…”
Kahit na tatatlo lamang sila sa buhay, hindi naramdaman ni Sunset ang kakulangan. Nang mamatay ang kanyang nanay at magmahal muli ang kanyang tatay ang pinakamagandang desisyon nagawa nito sa buhay dahil naramdaman niya ang kalinga sa piling ng pangalawa niyang nanay.
Hindi man siya nanggaling dito, ang kanyang tyang ang nagpakita sa kanya kung anong ibig sabihin ng salitang pagmamahal. Ang hindi matatawarang atensyon na ibinibigay nito sa kanya kasama ng kanyang tatay ang dahilan kung bakit mayroong siya.
“Hanggang dito na lang ba talaga?” muli niyang tanong habang unti-unting bumabalik sa kanyang memorya ang mga pinagsamahan nila ni Lucian.
Kahit na isang tagpo, wala siyang matandaan na naging masaya sa piling nito. Tila sa kanilang relasyon, siya lamang itong lihim na nagmamahal kahit na may mga pagkakataong nasa impyerno na ang kanyang buhay.
Nag-aalaga siya ng baldado, sinasalubong ang lahat ng galit nito, at maging pinakamadilim na bahagi ng buhay ng asawa ay niyakap niya. Sa tinagal-tagal ng kanilang pagsasama, ngayon niya lang napagtanto kung bakit limang taon siyang nag-aksaya ng panahon sa piling nito?
Dahil ba sa pinagbuklod sila ng Diyos kaya pilit siyang nagtitiis? O dahil nangangarap siya na magkaroon ng sariling pamilya? Ngunit sa dinami-rami ng tao sa mundo, bakit si Lucian pa ang bumagsak kanya? Wala silang anak, ano pa ang dahilan kung bakit siya nagpakamartir?
Sa dinami-rami ng tanong, wala ni isang sagot siyang nakuha.
“Kapag nawala ba ako, iiyak ka, Lucian?”
Hindi iyon mangyayari. Sagot kaagad ng kanyang isipan. Si Eveth lamang minahal nito. Ano bang laban niya sa unang pag-ibig ng asawa?
Sa pagpikit ng kanyang mga mata ay siyang awtomatikong pagtulo muli ng kanyang luha.
Handa na siyang sumuko. Magdesisyong huwag ng magpatuloy sa buhay nang bumuhos ang malakas na pag-ulan na sinabayan ng pagtawag sa kanyang pangalan. Paulit-ulit iyon at bakas sa tinig nito ang matinding takot. Gustuhin mang idilat ni Sunset ang mga mata upang makikilala ang nagmamay-ari ng tinig ngunit hindi niya na kaya dahil tuluyan na siyang nilamon ng kadiliman…
KANINA PA BINABAGABAG ng huling tawag ni Sunset si Lucian. Gusto niyang balewalain iyon kung maaari. Lalo pa nang banggitin ng asawa ang pangalan ng kasosyo nito sa negosyo samantalang siya naman ang tinatawagan. Ngunit, hindi si Sunset ang uri ng babae na tatawag sa kanya upang pagselosen lang siya sa bagay na alam nitong hindi niya pinagtutuunan ng pansin.Lalo pa siyang naghinala na may hindi magandang nangyayari dito nang banggitin nito ang aso na ang pangalan ay Bruno. Hindi niya pinagtutuunan ng maraming oras si Sunset ngunit sigurado siya na wala itong aso. Isa pa, malabo na magkaroon ito dahil may trauma roon ang asawa.“Nakikinig ka ba, Lucian?” tanong sa kanya ni Eveth. “What did you say?” baling niya rito nang bumalik sa kasalukuyan ang atensyon niya. May lambing at arte na hinimas ni Eveth ang kanyang braso habang mapang-akit na iginaya ang tingin niya patungo rito.“I was just saying kung anong pakiramdam mo nang makita mo ako na nasa nasusunog na lugar Kinakabahan ka b
BAHAGYA ANG NAGING pagkasilaw kay Sunset ng liwanag na tumatama sa bintana noong magmulat siya ng kanyang mga mata. Pumikit pa siya nang sandali hanggang sa kaya niya ng imulat iyon nang tuluyan. Ang unang tumambad sa kanya ay ang puting kisame ng hospital na pinagdalhan sa kanya. Akmang tatayo na siya mula sa kinahihigaang kama nang mapansin ang asawa na nasa tabi niya. Mahimbing ang tulog ni Lucian habang nakahilig sa higaan ng kama kinahihigaan niya. Pansin niya ang panlalalim ng ibabang bahagi ng mata nito senyales na wala itong maayos na tulog. Noong mga panahon na magkasama sila sa iisang bahay, hindi siya napalapit ng ganito kalapit sa asawa. Pakiramdam niya nang mga panahong iyon ay nasa iisang bubong sila at may pader na nakapagitan sa kanilang dalawa. Magkahiwalay din ang kamang tinitulugan nila at hindi siya maaaring magbigay ng kahit na anong opinyon sa buhay nito. Kailangan niya ring bantayan ang kanyang mga galaw dahil mabilis uminit ang ulo nito sa maliliit na bagay.
HINDI KOMPORTABLE SI Sunset na narito ang babaeng pinili ng kanyang asawa at kasama sa kwarto na inaakupa niya sa hospital ngunit hindi niya magawang sabihin iyon. Sapagkat ito na ang reyalidad na kailangan niyang tanggapin. Masakit man at dinudurog siya ay kailangan niyang patigasin pa ang sarili.Pakiramdam niya, walang kwenta ang opinyon na ibibigay niya. Hindi rin mahalaga ang nadarama niya kung sakali mang magsabi siya. Isa lamang siyang latak para kay Lucian na naging bara sa maayos sana nitong buhay nang makilala siya.Kaya naman kahit masakit, pilit niya pa ring nilulunok ang sakit na idinudulot ng mga ito na para bang wala siyang pakiramdam na paulit-ulit nilang tinatapakan.“I will be out for a while,” sambit ng asawa niya. “Ayos lang na maiwan kita?” tanong nito kay Eveth.Malapad naman itong ngumiti kasabay ng paghimas sa braso ng kanyang asawa. Nang mga sandaling iyon, mahigpit na ang pagkakahawak ni Sunset sa kobre-kama kung saan natatakpan ang kanyang mga kamay sa ilal
HABANG NAGMAMANEHO, BIGLA na lamang inihinto ni Lumi ang sasakyan nito at may galit na tumingin sa kanya saka muling tumingin sa manibela ngunit ibinalik ang tingin sa kalsada. Muli na naman itong huminga nang malalim kaya hindi na nakatiis si Sunset at tinanong ang kaibigan.“May gusto kang sabihin, Lumi?”“Naiinis ako sa ‘yo!” hindi na napigilan nitong sambit. “Bakit hinahayaan mo ang sarili mo na ganon-ganunin ng babaeng iyon? Masyado kang mabait, Sunset! Ikaw lang ang nakita kong ganyan na hindi kayang ipaglaban ang pagmamahal na nararamdaman niya.”“Lumi—”“Look, Sunset, you are still the legal wife, not just an ordinary person to his life. You will not be the one to adjust with his mistress. Treat yourself with kindness. You have all the rights to say no if you’re not comfortable with one situation. Hindi kasalanan ang magsabi ng ‘no’ kung ayaw mo. Understood?”Saglit na nakatingin si Sunset dito atsaka nahihiyang tumango.“I don’t have the right to meddle with your business bu
DAHIL NAGKAROON NG problema sa pabrika ng pagawaan ng tinapay, kinailangang makarating kaagad doon ni Sunset sa pinakamabilis na paraang alam niya. Iyon ang tanging paraan upang wala ng maging aberya sa pagbubukas nila ng first branch na nasa pangangalaga niya. Mabuti na lamang at padaan si Vincent sa lugar na malapit sa mga lolo at lola ni Lucian. Ang problema niya ngayon ay sa dinami-rami naman ng maaari niyang makasalubong palabas ng bahay, bakit si Lucian pa? Ginawa niya nga ang lahat para iwasan ito ngunit makikita niya naman ngayon. Parang walang nakita, tuloy-tuloy ang paglalakad ni Sunset ngunit bago pa man makalagpas dito, kaagad na pinigilan siya nito sa paglalakad nang hawakan ang kanyang kamay.Tila napapaso, kaagad ang paghila ni Sunset ng kamay sa asawa. “Nagmamadali ako, Lucian,” sabi niya bago tuloy-tuloy ang paglabas ng bahay.Ngunit nang makarating naman siya sa labas ng bahay ay naroon na naman ang asawa. Parang wala itong narinig sa mga sinabi niya.“Kailangan n
KANINA PA HINDI maipinta ang mukha ni Lucian nang pumasok sila sa loob ng mall ni Eveth. Paano’y halos lahat ng ng mapasukan nitong bahagi ng mall ay may bitbit parating ilang piraso ng paperbag. Kaya tuloy, heto ngayon at hindi siya magkandaugaga sa dami ng dala niya. Kinailangan niya na ring tawagin ang kanyang secretary upang pagbitbitin ng ibang mga dala at dalhin sa parking lot.“Bakit naman ang lungkot mo Lucian?” tanong nito sa kanya nang may pagtataka. “Hindi ka ba nag-enjoy? Halos lahat ng gusto ko ay nabili ko.”“Hindi ka pa rin ba tapos?” tanong niya rito.“Naiinip ka na ba?” bakas ang pag-aalala rito. “I thought you would enjoy being with me?”Lalong hindi naipinta ang mukha ni Lucian dahil sa sinabi nito ngunit sa kabila ng lahat, wala siyang sinabi na kahit na ano rito.“Let’s eat na lang. Mukha namang hungry ka na? What do you like ba? It’s my treat!” masiglang sabi nito sa kanya. “Anything, simple niya lang na sagot dito.”“Great!” may pagpalakpak pa nitong sambit. “L
RUMARAGASA ANG KANILANG emosyon habang dama niya ang lahat sa asawa. Sa paraan ng pagtitig nito na humahalukay sa kanyang pagkatao ang dahilan kung bakit hindi makatingin si Sunset nang maayos sa asawa. Maging ang paraan ng paghalik ng asawa sa bawat bahagi ng kanyang katawan na para bang wala itong ibang sinasabi kung hindi ang katagang mahal siya at tanging siya lamang ang nakikita nang gabing iyon. Hindi siya nanaginip. Pinagmamasdan talaga siya ng asawa. Sa limang taon ng kanilang pagsasama, ngayon niya lamang nadiskubre na kaya pala nitong tumingin sa kanya nang walang galit sa mga mata.Ganito pala ang pakiramdam ng mayakap nito... Pakiramdam niya’y ligtas siya kahit pa maging kalaban niya ang mundo.Nang gabing iyon, sa unang pagkakataon, natikman niya rin ang tamis ng unang halik mula kay Lucian. Mag-asawa sila. Oo. Ngunit ang lahat ng iyon ay sa papel lamang.Bahagya siyang napangiti. Gusto niya munang kalimutan ang lahat. Ang kasalukuyan ang mas mahalaga sa kanya.“Masaya k
“POR DIOS POR Santo! S-sunset Gale, ikaw nga!” gulat na bulalas ng kanyang madrasta nang makita siya nitong parang basang-sisiw na naghihintay sa tapat ng kanilang bahay sa probinsya.“Alam mo ba kung anong oras na? Alasdos na ng madaling-araw! Napakalakas pa ng ulan. Ano bang nahithit mo ng ganito kaagang bata ka? Atsaka bakit narito ka? Akala ko ba magbabakasyon kayo ng asawa mo? Ngayon ka lang inilabas ng asawa mo kaya—”Nahinto sa pagsasalita ang madrasta niya nang yakapin niya ito nang mahigpit. Sa yakap nito, hindi napigilang pakawalan ni Sunset ang luhang akala niya’y tapos na. “G-gale, bakit?”Sa simpleng tanong na iyon ay mas kinuwestyon ni Sunset ang kanyang sarili.Bakit? Bakit sa tinagal-tagal ng pagsasama nila ni Lucian ay hindi siya nito nakuhang mahalin? Habang si Eveth na first love nito ay hindi nakalimutan ng asawa. Kulang pa ba? Napakarami niyang isinakrepisyo para sa asawa. Ang career niya, ang panahon niya, ang pangarap sa buhay at ang kalayaan na maging masaya. K