Mabilis akong napalingon kay Don Raul na ngayon ay nakatingin sa akin. “Maupo ka.” Aniya at naupo rin siya sa upuan na nasa aking kaliwa. Mas ramdam ko ang tensyon nang makaupo kami. Don Raul hindi ba p'wedeng bilisan niyo kung ano ang gusto niyong sasabihin sa akin? Habang tumatagal bumibigat ang atmosphere sa atin!“Helena,” tawag niyang muli dahilan para matauhan ako sa aking pagkakaupo at manindig ang aking balahibo.“Ano po iyon, ama?” kinakabahan kong tanong.Napapikit ito at huminga nang malalim. “Narinig ko na ang lahat kay Teresa,” panimula niyang saad.Ano ang sinabi kaya ni Teresa? Tungkol na ba kaya ito sa tulong na hinihingi ko? Wala naman ibang sigurong sasabihin si Teresa kasi iyon naman lang ang hinihingi kong pabor sa kan'ya na tulungan niya akong kumbinsihin si Don Raul.Huminga ako nang malalim at tinignan si Don Raul umaasa sa maganda niyang sagot. “Pumapayag na po ba kayo?” nag-aalangang tanong ko.Tinignan niya ako na tila si

“Bagamat na hindi ako naniniwala na magagawa ‘yon ni Arturo ay may kumalat na balita na nagkaroon ng hindi pagkakaunawaan sina Roman at Arturo bago ito mapaslang na siyang pinatunayan ng isang hardinero ni Roman na nakakita sa pag-aaway ng dalawa. Dahil sa sinabi ng hardinero ay napagpasyahan ng hukom na hatulan ng kamatayan sina Arturo at Joaquin dahil sa pagpatay ng isang nakakataas na opisyal ng pamahalaan. Lahat ng kanilang mga ari-arian ay inilit ng pamahalaan at maging ang kan’yang asawa at ang kambal na anak niya ay hinatulan din ng kamatayan. Hindi makakabuti kung mananatiling buhay ang buong pamilya nila na isang malaking kahihiyan at dumi sa pamahalaan. Ngunit, bago ang araw nang mismong pag-garote sa kanila sa plaza ay binago ang hatol sa kanila at ginawa silang mga alipin.”“Nabago? Sinong nag-utos para baguhin iyon?” natatakang tanong ko.“Ang punong-hukom ang nag-utos at nagbago ng hatol sa kanila. Hindi ko alam kung paano nangyari iyon pero nagpapasalamat

Ngunit bigla kong naalala ang lahat na nangyari at napag-usapan namin ng babae sa aking panaginip. Hindi kaya siya si Helena? Ano ba ang ibig niyang sabihin? Bakit ako pa ang kailangang tumulong sa kan’ya? Saka ano ang ibig niyang sabihin na mauulit at mauulit ang lahat ngunit ako ang magwawakas ng lahat? Napaisip ako ngunit walang sagot ang lumilitaw sa aking utak dahilan para mapasabunot ako sa aking buhok sa labis na pagkasiphayo.“May tao ba akong makikilala rito na makakapagpaliwanag kung bakit ako narito at paano ako makakabalik sa panahon kung saan ako nararapat?”Ngunit wala akong sagot na narinig sa aking paligid dahilan para mapabuntong-hininga akong muli.“May pag-aasa pa ba akong makabalik? O panghabambuhay na akong narito hanggang sa mamatay o mapatay ako rito?”Habang iniisip ko ang sagot sa mga tanong na patuloy na dumarami sa aking utak ay mas lalo akong nafru-frustrate.“Hay! Ano bang nangyayari sa buhay ko? Why I must encounter this ki

MATAPOS ang ilang minutong pagkakaupo ay napagpasyahan ko nang maglakad pabalik kina Don Raul at Doña Celestina, malamang ay tapos na rin ang misa. Naglakad ako papunta sa harap ng simbahan at sa hindi kalayuan ay natanaw ko sila na nasa harap ng simbahan at may kinakausap nang biglang may bumangga sa akin.“Mag-iingat ka sa bawat kilos na iyong gagawin.”Aniya.“Lola Linda?” Bulalas kong sabi na mabilis na napalingon sa pinagmulan ng boses at nakita ko ang isang matandang babae na nakabalabal.Tinig iyon ni Lola Linda hindi ako maaaring magkamali. Mabilis kong hinanap ang matandang nakabalabal at dali-dali itong hinabol ngunit mabilis itong nawala sa aking paningin nang tangayin ito ng kumpol ng mga taong nagsimulang masilabasan galing sa simbahan. Balak ko pa sana itong habulin nang tawagin ako ni Doña Celestina.“Helena, saan ka pupunta?” tanong nito nang lumingon ako sa kan’yang kinatatayuan. Muli

Nalilitong pinagmasdan ako ni Lita at naghihintay ng eksplinasyon sa aking itinuran.“Ibig kong sabihin, hindi! Hindi ko magagawang makipagbati sa isang taong tulad niya! Hindi ko magagawang patawarin ang tulad niya!” Sunod-sunod na negative reaction ang sinabi ko.“Akala ko po ay nagkaayos na kayo kaya ginamit niyo po ang kan'yang regalo ngunit mukhang nagamit niyo lang iyon nang hindi sinasadya dahil sa wala kayong maalala. Tama po ba?” paninigurong tanong ni Lita.“Bingo! Gano'n na nga ang nangyari!” mabilis kong pagsang-ayon.Sa susunod, I should asked Lita first para masiguro na wala na naman akong magagalaw o masasabing mali baka sa sunod ay tuluyan na akong mabuking. Kailangan ko ng mag-ingat ng husto baka sa sunod maalanganin na ang buhay ko. Safety first, Helen! Safety! Alas tres na ng hapon nang magsimula ang piging. Lahat ay nakahanda na maging ang aking hiniling kay Don Raul na handaan p