Natauhan ako nang bigla siyang magsalita. “Naalala mo na ba ako?”“Hindi,” pagsusungit kong sagot.“Paanong ako iyong nagawang kalimutan? Magkababata tayo,” sabay tingin kay Joaquin. “Pati ni Joaquin.” Dagdag niya pa.What a worst coincidence? Kailangan bang ganito kasaklap ang buhay ni Joaquin? Bakit kailangan niyang maging out of the picture palagi? Talo niya pa ang extra sa pelikula. This is worst! Napatingin ako kay Joaquin na hindi nagbabago ang expression sa kan'yang mukha. Okay lang ba talaga siya? Nag-aalala kong tanong sa aking sarili.Isang halakhak ang bumasag sa tensyon na bumabalot sa amin. “Naku, anak, ‘wag sana sumama ang iyong loob bagamat noong huli naming pagkikita ni Helena ay hindi niya rin ako nakilala,” natatawa saad ng walang hiyang si Don Emilio.“Pagpasens'yahan niyo na siya, Mateo at Emilio. Talagang makakalimutin ang aming anak kahit kami ay minsan ay nakakalimutan niyang tawaging ama at ina ni Celestina.” Pagpapaliwanag ni Do

Nanariwa sa aking alaala ang mga sandali namin ni Don Raul.“So hindi ka po talaga tutol nang sandaling iyon? Papayag ka po talaga na tulungan ako kung sinabi ko rason ko?”“Aba, oo naman. Anak kita at ibibigay ko ang nais ng pinakamamahal kong anak.”“Ibig niyo sabihin hindi po kayo galit sa akin na tulungan ko sina Joaquin?”“Ama! Salamat, ama! I love you! You're the best talaga!”“Masaya ako at masaya ang aking anak kahit na hindi ko na naman maintindihan ang iyong pinagsasabi.”Naalala ko ang mga ngiti naming dalawa. Ang halakhak at tawa niyang pumupuno sa kabahayan. Ang pagsuporta niya sa akin na hindi na ako tinatanong ng ano pa man.“Mukhang sumobra ata ako,” na-gi-guilty kong saad. Lumipas ang mga araw na may sama pa rin ako ng loob kay Don Raul kung kaya’t napagpasyahan kong pumunta n

Napapalatak ako nang marinig ko ang kan’yang sinabi sabay tawa. “That’s the confidence! Pero kahit wala kang confidence g’wapo ka naman talaga,” saad ko. Kinuha ko ang ointment at dahan-dahang iniligay iyon sa kan’yang mga sugat hanggang sa mapako ang mata ko sa kan’yang makapal na labi na nanatiling mapupula kahit na halatang kulang siya sa nutrisyon at bugbog pa sa trabaho. Tinitigan ko ang mga iyon ng ilang segundo.“Masarap kaya siyang humalik?” malanding tanong ng aking isipan. Pinagmasdan ko pa iyon ng ilang sandali at para bang naaakit akong halikan ito ngunit natauhan ako nang biglang tumunog ang tiyan niya.“Pasens’ya na, hindi pa kasi ako kumakain simula kaninang umaga.” Aniya sabay kamot sa ulo niya.“A-a-a, sige. Ito kainin mo.” Wika ko at natatarantang inabot sa kan’ya ang maruya at turon na binili ko.“Ang dami naman nito.” Aniya.“Hindi ko alam kasi kung ano ang gusto mo kaya pareho ka na lamang binili,” sagot ko na naiilang.

Napasarap ang usapan namin ni Mang Vicente na halos hindi ko namalayan na nakarating na kami sa mansyon.“Maraming salamat po sa paghatid sa akin Mang Vicente,” nakangiti kong pagpapasalamat.“Wala po iyon, binibini. Malugod po ako na kayo'y aking pagsilbihan.” Aniya sabay yuko.“Sige po pasok na po ako,” paalam ko kay Mang Vicente.“Sige po, binibini.”Papasok na ako ng bahay pero bago ako makapasok ay may narinig ako sa usap-usapan ng mga Guardia Civil.“Mukhang tiba-tiba ka pare!” wika ng isa.Tumawa ang isa na may galak. “Oo pare. Ang galante kasi magbigay ni Señorito Mateo.”Napahinto ako sa aking pagmamadali nang marinig ko ang pangalan ni Mateo.“Bakit pare, ano bang pinagawa sa ‘yo ni Señorito Mateo?” pag-uusisa noong isa Guardia Civil.“Inutusan niya lamang ako na pahirapan si Joaquin hangga't sa

Habang naglalakad ako papunta sa tagpuan namin ni Joaquin, sa di-kalayuan pa lamang ay tanaw ko na siya na nakaupo sa isang malaking bato habang pinapaypay ang kan'yang salakot. Mukhang kakapahinga niya pa lang. Gumuhit ang tuwa sa aking mga labi.“Joaquin!” sigaw ko sa kan'ya habang kumakaway.Nagsitinginan ang mga tao sa akin dahil sa aking pagsigaw ngunit wala akong pakialam sa kanila at dali-dali akong naglakad papunta sa kan'ya at sinalubong niya ako sa kalagitnaan ng aming distansya.“Wala ka bang pinagkakaabalahan? Araw-araw mo akong pinupuntahan,” bungad niyang wika sa akin.“Wala, kaya mababantayan ko kung sino man ang may kagagawan ng pambu-bully sa iyo,” tugon ko.“Ayan ka na naman, gumagamit ka na naman ng salitang hindi ko naiintindihan,” kunot-noong sabi niya.Napatawa lang ako sa kan’yang naging reaksyon. Ang sarap niya talagang pagmasdan kapag gumagawa siya ng mga gan&rsqu