"You want me to marry this woman kung hindi ko makikita si Andrea?" Napasinghap ang apo ng matanda. Hindi ko maiwasang tingnan ito ng masama nang nakita ang nakakainsulto niyang pagtingin sa akin. "I will not marry this woman!"
"Asa ka rin na magpapakasal ako sa isang tulad mo, 'no!" galit na singhal ko sa kaniya. Bumaling ako sa matanda. "Sir, kung ano man ang trip niyo labas po ako riyan. Huwag niyo po akong isali sa problema ng pamilya niyo. Kung wala po pala kayong kailangan sa akin, maari na po ba akong umalis? May trabaho pa po ako para makaipon pangpaopera sa Nanay ko." "You can stop working today if you'll agree to marry him, hija." "Ano?! Hindi po pwede 'yan, Sir. Kailangan ko ang trabaho ko. Hindi ako hihinto sa pagtatrabaho para upang pakasalan ang apo niyo. Inuulit ko po, labas po ako kung ano man ang problema ng pamilya niyo." "Kita mo 'yan, Lolo? Ayaw niya rin sa akin. Ayaw namin sa isa't isa. Paalisin mo na nga lang ang babaeng 'to! Tingnan mo nga ang itsura niya, ang dungis-dungis tapos ito ang napili mong babaeng ipapalit kay Andrea kung hindi namin siya makikita?" Bumuga ako ng hangin at hindi napigilan ang sariling huwag batokan ang apo niya. Sobra na ang pang-iinsulto niya sa akin. "What the hell -" "Wala kang karapatan para insultohin ako. Hindi porket mayaman ka ay may karapatan ka ng insultohin ang pagkatao ko!" Pinagpapalo ko siya ngunit nahuli niya ang mga kamay ko. Nanlaki ang mga mata ko nang bigla niya akong itulak. Mabuti na lang sa kama ang bagsak ko. "I will find my fiance. Sisigurodohin ko na kaniya lang ako ikakasal. I won't marry this freaking woman!" asik ni Raheel. "That's enough, Raheel!" saway ng Lolo niya. Napaigtad ako nang narinig ng buo ang boses ng matanda. Galit itong nakatingin sa apo niya. Para namang hinihila ni Raheel ang buong kaluluwa ko sa pagtitig niya sa akin. "Niligtas niya ang buhay ko. Susuklian ko ang kabutihang nagawa niya sa akin. Kahitbsa ganoong paraan lang -" "You can pay her, Grandpa. Pera lang naman ang habol niya. Look at her. Hahayaan mo akong makasal sa babaeng 'yan? Hindi kami pwedeng ikasal kung hindi ko mahalagilap si Andrea!" "Hijo, this not the first time na biglang nawawala si Andrea. Sinabihan na kita na hiwalayan ang babaeng 'yon dahil palagi siyang nali-link sa ibang lalaki. Pero hindi ka nakikinig sa akin!" "Mag-aaway pa ba kayo? Pwede po ba akong umalis na dahil hinihintay ako ng Nanay ko," singit ko. Tumingin silang dalawa sa akin. "Pag-isipan mo ng mabuti ang inalok ko sa 'yo, hija. Sagot ko na ang operasiyon ng Nanay mo kung papayag kang pakasalan ang apo ko." "Lolo!" sambit ni Raheel. Ibinigay ng matanda ang calling card niya sa akin. Nanlaki ang mga mata ko pagkatapos kong basahin ang pangalan niya. "Chairman Marcelo Del Fuego?" Tumango ang matanda. Mas lalong nanlaki ang mga mata ko sa gulat. "Sa inyo po ba ang Del Fuego Industries?" "Hindi ba halata? Basahin mo nga ang nasa likod ng calling card niya. Para ka namang walang pinag-aralan," pang-iinsulto ulit ni Raheel sa akin. "Raheel!" saway ni Chairman Marcelo sa apo niya. "Call me, hija, kapag nakapag-isip ka na. Hindi naman kita pipilitin kung ayaw mo talagang pakasalan ang apo ko. Willing din akong tumulong sa Nanay mo." Isinilid ko sa bulsa ang calling card niya. "Sige po. Mauna na po ako," pagpapaalam ko. "Huwag na huwag kang magpapakita sa akin baka makakalimotan ko na babae ka," pagbabanta ni Raheel sa akin. "I*****k mo sa baga mo ang kayamanan niyo! Hinding-hindi ako magpapakasal sa isang taong kagaya mo!" galit na sigaw ko saka binuksan ang pintuan at padabog na lumabas. Nakahinga ako ng maluwang paglabas ko ng hospital. Napapikit ako nang napansin ang susi sa sasakyan ng matanda sa loob ng bulsa ko. Ibinigay ko ito sa guwardiya. Siya na lang ang inutosan kong magbigay ng susi kay Chairman Marcelo dahil kumukulo ang dugo ko sa tuwing nakikita ko ang apo niya. Sumakay ako ng jeep patungo sa Convenience store kung saan ako nagtatrabaho bilang isang cashier. Habang nasa biyahe ay tinatawagan ko naman ang kasama ko sa trabaho na si Shiela. Napamura ako nang napansing paubos na ang baterya ng cellphone ko. Hindi ko rin dala ang charger nito dahil naiwan ko ito sa iskinita. "Wala pa rin ba si Anabelle? Anong oras na at marami tayong cuatomers?!" Umaalingawngaw sa labas ng employee's room ang boses ng manager namin. Nakabusangot ang mukha niya nang napansin niya ang pagdating ko. "Papasok ka ba o hindi? Kay bago-bago mo pa sa trabaho pero ang dami mo ng absent sa buwan na 'to!" "Nagkaproblema po kasi ako sa amin, Manager Kim. Hindi po ako nakapagpaalam na mahuhuli ako sa pagdating dahil unexpected rin ang pagpalayas ng landlady sa kwartong inuupahan ko -" "I don't need your explanation, Anabelle!" sigaw ng Manager namin. Napapikit ako sa sobrang hiya nang narinig ko ang pagtawa ng iba kong mga katrabaho. "Wala ka bang cellphone? Pwede mo naman akong tawagan. Pwede mong tawagan ang ibang kasama mo sa trabaho. Hindi mo ba naisip 'yon?" Nanliliksik ang mata niyang tumingin sa akin. "Wala po kasi ang contact number sa inyo at sa mga katrabaho -" "Nagdadahilan ka pa? Hindi ka ba marunong manghingi sa kanila?" Bumuga siya ng hangin habang nakapamewang sa harapan ko. "Cashier ka sa store. Hindi pwedeng palagi na lang ganito, Anabelle. Liliban ka nang hindi nagpapaalam." "Manager, patawarin niyo po ako. Hindi na po mauulit. Pangako, hindi na po ako mahuhuli." "Hindi ka na talaga mahuhuli sa trabaho dahil tanggal ka na! Ang dami mong absent, Anabelle! Kung hindi ka a-absent, late ka naman palagi!" "Manager, huwag niyo naman po akong tanggalin. Kailangan ko ang trabahong 'to. Nasa hospital si Nanay at -" "You're fired, Anabelle Enriquez!"Pakiramdam ko, para akong pinagsakluban ng langit at lupa ngayong araw. Nawalan ako ng matutuloyan at trabaho, pati mga gamit ko ay nawala rin sa akin dahil hindi ko nakuha kanina. Pumara ulit ako ng jeep patungo sa hospital kung saan naka-confine si Nanay. Tiningnan ko ang pera sa loob ng wallet ko. Bumagsak ang balikat ko nang nakita ang isang libong piso. Paano ko pagkakasyahin ang perang 'to? Maghahanap pa ako ng matitirahan at trabaho. Bibigyan ko pa ng sahod si Lara dahil siya ang nagbabantay kay Nanay habang wala ako. "Kuya, bayad po," sabi ko sabay abot ng isang libong piso. Kumunot ang noo ng jeepney driver nang nakita ang pera ko. "Wala ka bang barya riyan, hija? Bente pesos lang ang makukuha sa pera mo. Mauubos ang perang panukli ko." "Wala po akong barya, Manong. Ito lang talaga ang meron sa 'kin -" "Bayad po, Manong. Ako na lang po ang magbabayad sa pamasahe niya." Napalingon ako sa lalaking katabi ko. Nahihiyang ibinalik ko na lang sa wallet ang pera ko.
Nanginginig ang aking kamay habang hinihintay na sagotin ni Chairman Marcelo ang tawag ko. Kakapalan ko na ang pagmumukha ko. "Hello? Sino po sila? Ako po ang personal assistant ni Chairman Marcelo." "A-Anabelle Enriquez po, Sir. Pwede ko po bang makausap si Chairman?" sagot ko habang kinakagat ang aking pang-ibabang labi. "This is Chairman Marcelo of Del Fuego Industries -" "Good evening po, Chairman. Si Anabelle po ito. Pasensiya na po kung napatawag ako sa ganitong oras." "Anabelle? Ikaw ba 'yung babaeng tumulong sa akin kanina?" "Yes po. Ako nga po," nahihiyang saad ko. "Ano ang maipaglilingkod ko sa iyo, hija? I forgot to ask your name earlier dahil mukhang nagmamadali ka habang ang apo ko namang si Raheel ay hindi makausap ng maayos." Tiningnan ko si Nanay. "Ayos lang po. Walang problema sa akin 'yon." "Kumusta na pala ang Nanay mo?" Hindi ako nakasagot agad. Nanatili lang akong nakatitig kay Nanay habang kinukuskos ang kuko ko. Hindi ko alam kung tama ba 'tong ginagaw
"Dearly beloved, we are gathered here today in the presence of God and these witnesses to join Raheel and Anabelle in holy matrimony. Marriage is a sacred union, a commitment of love and devotion between two souls." The priest looks at us, smiling warmly.Nanginginig ang mga kamay ko habang hinahawakan ito ni Raheel. Nakatitig siya sa akin na para bang hinihila niya ang kaluluwa ko palabas. Mabilis ang tibok ng puso na siyang nagpadagdag ng kaba ko. Tumingin ang pari sa kaniya. "Raheel, do you take Anabelle to be your lawfully wedded wife, to have and to hold, from this day forward, for better or for worse, for richer or for poorer, in sickness and in health, to love and to cherish until death do you part?"Humigpit ang paghawak niya sa mga kamay ko. Kinakabahan ako habang hinihintay siyang sumagot. Nakasalalay sa mga kamay niya ang buhay ni Nanay. Pagkatapos ng kasal namin ay saka pa ooperahan si Nanay. Napansin ko ang pagkunot ng noo ni Chairman Marcelo. Siguro naiinip na rin siya
Hindi ko na lang pinansin ang sinabi ni Raheel. Tama naman siya. Hindi namin parehong ginusto ang kasal na 'to. Pagkatapos kong magbihis, inayos ko muna ang higaan ko. Ako ang matutulog sa sahig habang siya naman ay sa kama matutulog. Tinanggal ko rin ang ibang palamuti na inilagay sa buhok ko at sinuklay-suklay ko ang mahaba kong buhok. Nang matapos na akong magsuklay ay roon pa lang ako lumabas ng kwarto para balikan ang ibang panauhin. Pagbaba ko nang hagdanan, nakita ko sina Chairman Marcelo at Raheel na nag-uusap. Sumilip ako sa labas, umuwi na ang ibang guest dahil wala na akong nakita. Nginitian ako ni Chairman Marcelo nang nag-angat siya ng tingin sa akin. Kumaway siya sa akin at pinapapunta sa kinaroroonan nila. "Nagustohan mo ba ang mga binili kong damit para sa 'yo?" tanong ni Chairman Marcelo habang sumisimsim siya ng tsaa. Tumango ako at umupo sa tabi ni Raheel. "Maraming salamat po. Nag-abala pa po kayo," nahihiyang saad ko. May kinuha si Chairman Marcelo sa bulsa
Bumaba ang paningin ko sa sahig nang may nakita akong tumutulong dugo. Napabuga ako nang hangin nang napansin ang sugat sa daliri niya. "May sugat ka," sabi ko. Itinago niya ang kamay niya sa akin. "I know. Hindi naman ako manhid. Matulog ka na," malamig niyang sabi. Naglakad siya patungo sa cabinet, may hinahanap siya roon. Bumalik ako sa pagkakahiga habang pinagmamasdan siya sa ginagawa niya. Ginagamot niya ang kaniyang sugat. Ipinikit ko ang mga mata ko matulog dahil maaga pa ako bukas. Pupuntahan ko si Nanay at ibibigay ko rin ang sahod ni Lara. Napabalikwas ako ng bangon nang may narinig akong kumalampag sa loob ng kwarto. Hindi ko alam kung anong oras na kaya tumingin ako sa wall clock. Pasado alas dos pa ng madaling araw. Sinilip ko si Raheel, nakatagilid siya at niyayakap ang sarili. Huminga ako ng malalim bago umahan. Naghanap ako ng kumot sa cabinet at ibinalot ito sa katawan niya. Hinaan ko rin ang aircon para hindi siya gaanong lamigin. Kinabukasan, nagising ako na w
Tumayo ako at ibinalik sa kanya ang mga pagkaing dinala niya. "Hindi pera ang habol ko sa pamilya mo, Raheel. Kung may ibang paraan lang para mailigtas si Nanay ay hindi na ako pumayag na ikasal sa taong kagaya mo. Alam kong kinasusuklaman mo ako pero huwag mong ipamukha sa akin na pera-pera lang ang lahat. Pinakasalan kita dahil kapalit ng pagpapakasal ko sa 'yo ay ang kaligtasan ni Nanay. Pero hindi ibig sabihin no'n ay mukha na akong pera," sabi ko. Nagkibit-balikat siya at kinuha ang supot. "Fine. Hindi mo naman 'to kailangan dahil binigyan ka ni Lolo ng pera, right?" Itinapon niya sa basurahan ang mga pagkain. Kumukulo ang dugo ko sa galit habang pinagmamasdan siyang isarado ang basurahan. "Ano ba ang meron sa 'yo at bakit gustong-gusto ka ni Lolo para sa akin? We don't even know kung saan ka galing. Basta-basta ka na lang pumasok sa mga buhay namin. He forced me to marry you. Hindi niya man lang ako hinayaang pumili kung sino ang gusto kong makasama sa buhay ko." "Sa tingin m
Dalawang linggo na ang nakaraan mula nang natapos ang operasyon sa puso ni Nanay. Sa awa ng Diyos, matagumpay ang operasyon. Kagigising niya lang kahapon. Halos awayin ko na ang doktor sa kakatanong kung matagumpay ba talaga ang operasyon dahil ang tagal niyang nagising. Under monitoring pa rin si Nanay. Ang bilin ng doktor ay huwag daw muna siyang magsasalita. Sinunod ko naman ang sinabi niya. Kahit kating-kati na akong makipag-usap kay Nanay, pinigilan ko ang sarili ko. "Ate Ana, kumain po muna kayo. Pupunta muna ako sa school," sabi ni Lara pagkatapos niyang kumain. "Sige. Ako na ang bahalang maglinis diyan. Baka mahuli ka pa," saad ko. Tumayo ako at kinuha sa kaniya ang mga plato. Habang kumakain, abala rin ako sa kaiisip kung papaano ko sasabihin kay Nanay na ikinasal ako nang wala siya. Ayokong ilihim sa kaniya ang totoo. May karapatan siyang malaman dahil anak niya ako. Pero takot ang nangingibabaw sa akin ngayon. Natatakot akong sabihin sa kaniya dahil baka mabigla siya at
Nanatili ako sa labas ng kwarto ni Nanay dahil nagwawala siya kapag nakikita niya ako. Magdadalawang oras na ako sa labas habang hinihintay na kumalma si Nanay. Wala akong ibang hinihiling kundi ang gunaling siya. Hindi ko aakalain na panunumbat ang makukuha ko sa kaniya matapos kong gawin ang lahat mailigtas lang siya. Hindi ko matanggap na kinamumuhian ako ng sarili kong ina. Ako ang sinisisi niya kung bakit siya itinakwil ng pamilya niya at hindi siya nakatapos sa pag-aaral. "Miss Anabelle..." Agad akong nag-angat ng tingin kay Dr. Santos nang nakita ko siyang lumabas ng kwarto. Tumayo ako at nilapitan siya. "Nakausap ko ang isa sa pamilya ng Nanay mo. Pupunta raw sila rito." "Talaga po? Paano niyo po nalaman ang -" "Ang Nanay mo mismo ang tumawag sa kaniya." Bumuntong si Dr. Santos. "Pinapasabi niya rin pala na ayaw ka raw niyang makita. Hindi raw siya magdadalawang-isip na magpakamatay kung makikita ka niya ulit." Bumagsak ang balikat ko. Para akong binuhosan ng malamig na